Strategie postępowania w celu uzyskania zaplanowanej refrakcji pooperacyjnej – wskazówki praktyczne
lek. Magdalena Gumińska
prof. nadzw. dr hab. n. med. Piotr Jurowski
Dokładna analiza pomiarów biometrycznych i kalkulacja planowanej do wszczepu soczewki wewnątrzgałkowej przed zabiegiem usunięcia zaćmy są kluczowymi i niezbędnymi elementami, które pomagają chirurgowi uniknąć popełnienia błędów w planowanej refrakcji pooperacyjnej.
W wielu przypadkach prawidłowe przeprowadzenie zabiegu usunięcia zaćmy, któremu towarzyszy niedokładna kalkulacja mocy wszczepu soczewki, może być przyczyną nieprawidłowej refrakcji pooperacyjnej, a w konsekwencji niezadowolenia pacjenta. Biorąc to pod uwagę należy pamiętać, że wyliczona wartość refrakcyjna wszczepu soczewkowego (IOL – intraocular lens), oprócz dokładności pomiaru IOL, musi odpowiadać obrazowi klinicznemu, powinna też uwzględnić wywiad dotyczący przebytych przez chorego operacji okulistycznych i korelować z nim oraz ze stanem narządu wzroku.1-3
Opisane niżej istotne wskazówki ułatwią osiągnięcie większej dokładności w wyliczaniu siły refrakcyjnej wszczepu soczewkowego i uniknięcie błędów podczas kalkulacji IOL.
Zasady ogólne
W celu zobrazowania przedstawionych niżej zasad opisano kilka przypadków klinicznych.
Znaczenie keratometrii
Jeżeli moc rogówki w stromym południku zostanie zwiększona podczas wykonywania keratometrii o 1,0 D, siła refrakcyjna wyliczonej IOL będzie o 1,0 D mniejsza niż w zakładanej mocy IOL. Spowoduje to, że rzeczywista refrakcja pooperacyjna będzie o 1,0 D większa od zakładanej, w wyniku czego będziemy obserwować pooperacyjną nadwzroczność o około 1,0 D. Z kolei pomniejszenie wyniku keratometrycznego o 1,0 D w odniesieniu do wartości rzeczywistej spowoduje pooperacyjną krótkowzroczność 1,0 D.4
Wpływ ucisku głowicy aparatu USG
Nadmierny ucisk głowicą ultradźwiękową, który spowoduje pomniejszenie długości osiowej gałki ocznej w trakcie pomiaru o 1 mm, będzie przyczyną większej niż zaplanowana siły refrakcyjnej wszczepu soczewkowego o około 3,0 D. W efekcie u operowanego chorego uzyskamy pooperacyjną krótkowzroczność około 3,0 D. Wartość błędu refrakcji jest w tych przypadkach zależna w pewnym stopniu od pierwotnej długości gałki ocznej, co w praktyce oznacza, że dla krótszych gałek pomniejszenie rzeczywistej długości gałki ocznej o 1 mm może skutkować krótkowzrocznością około 2,0 D, a dla gałek dłuższych osiowo nawet do 3,5 D.5-7
Znaczenie stałej A
Jeżeli chirurg zmieni stałą A, np. z wartości 118,0 na 117,0, osiągnięcie takiego samego pooperacyjnego wyniku refrakcji wymaga zmniejszenia wartości siły refrakcyjnej wszczepionej soczewki o 1,0 D. Zależność między wartościami stałych A a zaplanowaną mocą wszczepionych soczewek wynosi zatem 1: 1.