Zabieg fakoemulsyfikacji jest standardową i powszechnie uznaną za bezpieczną metodą usunięcia zaćmy. Mimo coraz doskonalszego sprzętu chirurgicznego i umiejętności lekarzy operujących zaćmę, technika chirurgiczna nie jest wolna od powikłań śród- i pooperacyjnych. Pęknięcie torebki tylnej z przemieszczeniem fragmentów soczewki należy do wyjątkowo stresujących dla operatora i wymaga znacznych umiejętności w chirurgii zarówno przedniego, jak i tylnego odcinka oka.

Czynniki sprzyjające

Śródoperacyjne pęknięcie torby tylnej występuje z częstością około 0,5-7,5%.¹ Wspomniany odsetek powikłań znacznie wzrasta w przypadkach ograniczonej wizualizacji struktur wewnątrzgałkowych wynikających z obecności blizn rogówki, skrzydlika, rąbka starczego, zbyt słabego oświetlenia mikroskopu, trudnych warunków anatomicznych, takich jak wysokie czoło, głęboki oczodół chorego, wąskiej źrenicy, a w przebiegu zespołu pseudoeksfoliacji dodatkowo znacznej kruchości torebki tylnej, osłabienia obwódki rzęskowej Zinna. Szczególną skłonność do śródoperacyjnego pęknięcia torebki tylnej wykazują chorzy z zaćmą podtorebkową tylną, pourazową, brunatną, pęczniejącą oraz z zaćmą w oku po przebytym zabiegu witrektomii tylnej.^1-4 Czynnikiem predysponującym do wystąpienia tego powikłania jest również wysoka krótkowzroczność. U tych chorych występuje nadmiernie duża ruchomość tylnej torebki soczewki w trakcie operacji ze względu na słabszą obwódkę rzęskową, większą wiotkość torebki oraz zwiększoną głębokość komory przedniej. Z kolei w oczach z wysoką nadwzrocznością obserwuje się również większe zagrożenie pęknięciem torebki tylnej podczas fakoemulsyfikacji ze względu na płytszą komorę przednią oka, a przez to zmniejszenie odległości torebki soczewki od aktywnie działającej końcówki fakoemusyfikatora.^1-7 Przedarcie torebki tylnej częściej występuje także u chorych z wadami rozwojowymi ciała szklistego, np. przetrwałym hiperplastycznym ciałem szklistym, ze względu na wyjątkowo silne połączenia ciała szklistego więzadłem Wiegera z torebką soczewki.¹ Nie bez znaczenia pozostają również dodatkowe czynniki ryzyka wystąpienia wspomnianych powikłań, takie jak skromne doświadczenie operatora, nieumiejętność korzystania z urządzeń operacyjnych oraz brak współpracy pacjenta podczas operacji.

Przyczyny

Przedarcie torebki tylnej może nastąpić na każdym etapie fakoemulsyfikacji, chociaż najczęściej dochodzi do niego pod koniec zabiegu, gdy do usunięcia zostają pojedyncze niewielkie fragmenty jądra soczewki (49%), lub w trakcie końcowego polerowani...