Zbadanie narządu wzroku u małego dziecka stanowi czasami pewien problem, nawet dla okulistów z dużym stażem. Pacjenci ci nie mogą być bowiem badani w lampie szczelinowej (ani w innych przyrządach wyposażonych w podpórkę dla brody i czoła), zaś badanie dna oka za pomocą wziernika bezpośredniego jest utrudnione z powodu dużej ruchliwości dziecka. Istnieją co prawda ręczne lampy szczelinowe lub refraktometry, ale są one dość drogie i stwarzają gorsze możliwości diagnostyczne niż aparaty stacjonarne, dlatego bardzo rzadko stanowią one wyposażenie gabinetów okulistycznych. Z tego powodu większość okulistów stosuje do badania zarówno przedniego, jak i tylnego odcinka dna oka u małych dzieci wyłącznie wziernik bezpośredni, a więc urządzenie, które stwarza najgorsze możliwości diagnostyczne.

Celami badania narządu wzroku u małych dzieci są:

• ocena zmian anatomicznych w gałce ocznej (ze szczególnym zwróceniem uwagi na występowanie zmian wrodzonych)
• ocena możliwości widzenia u dziecka (funkcji narządu wzroku)
• zbadanie wady refrakcji
• pomiar ciśnienia śródgałkowego i innych parametrów związanych z oceną zmian jaskrowych w oczach
• ocena ustawienia i ruchomości gałek
• badanie drożności dróg łzowych

Ocena zmian anatomicznych w gałce ocznej

Badanie przedniego odcinka oka

Badanie zmian anatomicznych przedniego odcinka oka u małego dziecka możemy przeprowadzić za pomocą ręcznej lampy szczelinowej, wziernika okulistycznego pośredniego lub lupy z oświetleniem bocznym. Najdokładniejsze wyniki badania uzyskuje się dzięki użyciu ręcznej lampy szczelinowej. Lampy te dają powiększenie od 10 do 16 razy, mają dobrą moc światła (zazwyczaj są to lampy LED), możliwość regulacji szczeliny oświetlenia bocznego, pole badania o średnicy ok. 10 mm i wyposażone są w filtry: zielony, kobaltowy. Produkowane są również jednooczne, ręczne lampy szczelinowe (np. HSL 150 firmy Heine). Przedni odcinek możemy zbadać również za pomocą wziernika pośredniego (ryc. 1). Badanie odbywa się z użyciem tej samej soczewki, która używana jest do wziernikowania dna oka. Uzyskany obraz powierzchni oka zależy od mocy soczewki stosowanej do badania oraz jej odległości od oka. Przy odległości 25 cm powiększenie obrazu będzie wynosiło 4,25 razy przy użyciu soczewki +13 D, 6 razy dla soczewki +20 D i 8 razy dla soczewki +28 D. Uzyskany obraz jest nieodwrócony i stereoskopowy. Oświetlenie jest oczywiście współosiowe, a nie boczne. Najmniej dokładną metodą oceny przedniego odcinka oka jest badanie za pomocą lupy powiększającej z oświetleniem gałki przez źródło światła ustawione od strony skroni pacjenta.