Ostry dyżur
Tarcza zastoinowa u dziecka – czy zawsze prowadzi do rozpoznania guza wewnątrzczaszkowego?
lek. Joanna Miękiszak
dr n. med. Joanna Siwiec-Prościńska
- W artykule przedstawiono przypadek 8-letniego pacjenta z objawami okulistycznymi i neurologicznymi, które sugerowały rozpoznanie guza wewnątrzczaszkowego
- Objawy będące wynikiem podwyższonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego (w tym tarcza zastoinowa) mogą oznaczać nie tylko obecność guza ośrodkowego układu nerwowego, dlatego po jego wykluczeniu należy starannie przeprowadzić diagnostykę różnicową z uwzględnieniem innych przyczyn
Opis przypadku
Na izbę przyjęć zgłosiła się matka z 8-letnim chłopcem. Powodem zgłoszenia były: podwójne widzenie, nudności i wymioty, ból głowy, światłowstręt i nadwrażliwość na dźwięki, bez gorączki. Z relacji matki wynikało, że chłopiec nie doznał urazu głowy, miesiąc przed początkiem objawów był hospitalizowany na oddziale laryngologii z powodu obustronnego zapalenia ucha środkowego. Dotychczasowy rozwój dziecka był prawidłowy, bez chorób przewlekłych, choć masa ciała wynosiła 40 kg, przy wzroście 144 cm, co przy BMI wynoszącym 19,3 wg siatki centylowej (>85 centyla) oznacza nadwagę.
Pacjent został przyjęty na oddział dziecięcy z podejrzeniem procesu rozrostowego w ośrodkowym układzie nerwowym w celu dalszej diagnostyki i leczenia. Wykonane badania tomografii komputerowej głowy bez środka kontrastowego oraz po wzmocnieniu kontrastowym nie wykazały krwawienia ani innych nieprawidłowości. W badaniu rezonansu magnetycznego głowy mózgowie było bez istotnych odchyleń, z wyjątkiem podejrzenia zespołu pustego siodła/przysadki hipoplastycznej i obustronnego stanu zapalnego ucha środkowego. W badaniu okulistycznym stwierdzono pełną ostrość wzroku obojga oczu, odcinek przedni był bez zmian, ale badanie dna obojga oczu wykazało tarczę zastoinową. Pacjent miał niewielką nadwzroczność obojga oczu.
W leczeniu zastosowano leki obniżające ciśnienie wewnątrzczaszkowe i lek przeciwwirusowy. Po 2 dobach leczenia wymioty ustąpiły, nie obserwowano jednak poprawy w zakresie pozostałych dolegliwości. Dodatkowo w przebiegu hospitalizacji pojawił się zez zbieżny oka prawego o wartości ok. +7 stopni, o charakterze zeza porażennego.
Pacjenta przekazano na oddział neurologii dziecięcej do ośrodka o wyższym stopniu referencyjności w celu dalszej diagnostyki i leczenia.
Podczas ponownej konsultacji okulistycznej stwierdzono pełną ostrość wzroku z prawidłowym widzeniem barwnym i dwojenie w przebiegu zeza zbieżnego. W badaniu dna oka: obustronnie tarcza zastoinowa z poszerzeniem i wzmożoną krętością naczyń żylnych w pobliżu tarczy (ryc. 1 i 2), plamka o prawidłowej morfologii (ryc. 3).
