Ostry dyżur
Przedprzegrodowe zapalenie tkanek miękkich oczodołu
lek. Anna Rzeszotarska
lek. Joanna Mamczur
dr n. med. Joanna Siwiec-Prościńska
- Na podstawie opisu dwóch przypadków omówiono definicję, drogi zakażenia i czynniki etiologiczne, obraz kliniczny, diagnostykę, różnicowanie oraz leczenie przegrodowego zapalenia tkanek miękkich oczodołu
Opis przypadku 1
Na izbę przyjęć okulistyki zgłosił się 84-letni pacjent podający silne dolegliwości bólowe okolicy kąta przyśrodkowego oka prawego, a także obrzęk powiek i nasilone łzawienie. Objawy narastały stopniowo od dnia poprzedniego. W dniu zgłoszenia do szpitala pacjent nie był w stanie otworzyć oka prawego. Przeszedł zabieg usunięcia zaćmy oka lewego dwa miesiące wcześniej, obecnie oczekiwał na operację zaćmy oka prawego. Z chorób współistniejących zgłosił obecność nadciśnienia tętniczego i stan po resekcji jelita grubego z powodu nowotworu z wyłonieniem stomii.
W badaniu okulistycznym stwierdzono tkliwość, wzmożone ucieplenie i znacznego stopnia obrzęk powiek oka prawego sięgający do połowy policzka po stronie prawej, a także powyżej prawego łuku brwiowego (ryc. 1A i B). W okolicy kąta przyśrodkowego wyczuwalny był twardy naciek. Najlepsza skorygowana ostrość wzroku oka prawego wynosiła 0,5 w skali Snellena. Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego oka prawego okazał się niemożliwy z uwagi na nasilony obrzęk otaczających tkanek.
Podczas badania w biomikroskopie poza niewielką ilością śluzowo-ropnej wydzieliny w worku spojówkowym i obecnością zaćmy nie stwierdzono innych odchyleń. Zachowane były także ruchomość gałki ocznej, czucie rogówki i prawidłowa reakcja źrenic na światło. W wykonanym badaniu USG oka prawego nie stwierdzono istotnych odchyleń, natomiast w badaniu tomografii komputerowej opisano naciek i pogrubienia tkanek miękkich oczodołu prawego (w obszarze ok. 1,5 cm), jak również obustronne odcinkowe pogrubienie błony śluzowej sitowia. Z uwagi na współistniejący stan podgorączkowy do 37,6°C zlecono także wykonanie badań krwi, w których stwierdzono m.in. podwyższone wartości wykładników zapalnych (leukocytoza, podwyższone wartości OB i CRP).
Zdecydowano o przyjęciu mężczyzny na oddział okulistyczny w celu włączenia dożylnej antybiotykoterapii. Początkowo pacjent otrzymywał amoksycylinę z kwasem klawulanowym. W kolejnych dniach hospitalizacji obserwowano pojawienie się ropnia w okolicy kąta przyśrodkowego oka prawego, który stopniowo zdrenowano. Materiał wysłano do badania mikrobiologicznego, a wynik posiewu wykazał obecność Staphylococcus epidermidis. Na podstawie wyniku antybiogramu rozszerzono farmakoterapię o gentamycynę (podawaną zarówno dożylnie, jak i miejscowo) oraz metronidazol. Po kilku dniach hospitalizacji stan pacjenta znacznie się poprawił, co pozwoliło na wypisanie go do domu. W toku dalszej obserwacji nie stwierdzono trwałych następstw choroby.