Zastosowanie wieloogniskowych soczewek wewnątrzgałkowych u dzieci
lek. Anna Hitnarowicz1
lek. Aleksandra Janocha1
dr hab. n. med. Erita Filipek2
- Wewnątrzgałkowe soczewki (IOL – intraocular lens) wieloogniskowe są nowoczesnym rozwiązaniem stosowanym u dorosłych, które pozwala na brak konieczności korekcji okularowej po operacji zaćmy. Zastosowanie ich u dzieci jest technicznie trudniejsze, ponieważ gałka oczna jest w okresie wzrostu. W artykule przedstawiono wyniki kilku badań klinicznych na temat operacji zaćmy u dzieci, gdy zostały im wszczepione tego typu soczewki
Zaćma – znana już od czasów starożytnych – zawsze stanowiła poważny problem dla chorych, niezależnie od wieku, jako główna na całym świecie przyczyna odwracalnej ślepoty. To także najczęstsze podłoże ślepoty u dzieci, które ma znaczny wpływ na ich późniejsze wykształcenie, zatrudnienie oraz życie społeczne. Zaćma jest chorobą uleczalną, a świadomość powszechności problemu, wczesne wykrycie choroby i szybkie wdrożenie leczenia specjalistycznego pozwalają zapobiec poważnym działaniom niepożądanym1.
Rodzaje soczewek wewnątrzgałkowych stosowanych w zaćmie
Operacja usunięcia zaćmy stanowi ratunek dla osób ze zmętniałą soczewką wewnątrzgałkową oraz nadzieję na niezależność od okularów. Jej głównym celem jest przywrócenie prawidłowej osi wzrokowej, a następnie pooperacyjna rehabilitacja wzrokowa. To jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów na świecie. Polega na zastąpieniu zmętniałej naturalnej soczewki sztuczną IOL – najczęściej sferyczną jednoogniskową2. Zabieg wykonuje się zarówno u dzieci, jak i dorosłych, choć sposób przeprowadzania operacji jest odmienny. Rogówki i twardówki dzieci mają bowiem mniejszą sztywność, torebka przednia jest bardzo elastyczna, soczewka jest miękka, a ciało szkliste dobrze uformowane. Preferowane jest nacięcie górne, które pozwala ochronić ranę pooperacyjną przez powieki oraz chroni przed zjawiskiem Bella. Nie potwierdzono, że stosowanie u dzieci nacięcia twardówki lub rogówki wpływa istotnie na astygmatyzm spowodowany nacięciem3.
Oprócz soczewek jednoogniskowych istnieją również takie o skomplikowanej budowie i właściwościach optycznych, które nazywane są soczewkami premium. Wśród nich wyróżnia się wieloogniskowe i o wydłużonej głębi ostrości (EDoF – extended depth of focus). Ich użytkowanie wiąże się z większym komfortem widzenia dla pacjenta po zabiegu, ale również wyższym kosztem. Celem soczewek premium jest poprawa ostrości wzroku do dali, bliży oraz odległości pośrednich, bez konieczności stosowania okularów. Dostępne są również ich wersje toryczne, które mogą korygować astygmatyzm rogówkowy. Są one najlepszym rozwiązaniem zarówno dla pacjentów z zaćmą, którzy pragną uniezależnić się od okularów, jak i dla osób bez zaćmy, kwalifikujących się do wymiany przeziernej soczewki w wyniku wady refrakcji2. Coraz częściej podejmowane są próby stosowania soczewek wieloogniskowych u dzieci.
