Problemy okulistyczne u pacjentów z boreliozą
dr n. med. Aleksandra Berkan-Kawińska
- Wiedza na temat objawów zajęcia narządu wzroku w przebiegu boreliozy (LB – Lyme borreliosis) jest dość uboga i oparta głównie na publikowanych w piśmiennictwie opisach przypadków. Niniejszy artykuł stanowi podsumowanie najważniejszych informacji na temat manifestacji, rozpoznawania oraz leczenia LB, ze szczególnym uwzględnieniem postaci ocznej
Borelioza (LB z Lyme, krętkowica kleszczowa) – choroba bakteryjna wywołana przez krętka Borrelia i przenoszona przez kleszcze – jest jednostką wielonarządową o zróżnicowanej symptomatologii. Występuje na obszarach zamieszkiwanych przez kleszcze Ixodes, czyli w Europie, Ameryce Północnej i Azji. Do zakażenia krętkiem dochodzi po pokłuciu spowodowanym przez nimfę kleszcza. Uważa się, że ryzyko zachorowania na LB po pojedynczym ukłuciu przez kleszcze jest niskie i sięga <1 do 2,6%. Najwyższe ryzyko – sięgające 14,4% – dotyczy pokłucia przez kleszcza zakażonego, pozostającego w skórze przez >24 godz.1 W przebiegu LB obserwuje się uszkodzenie wielu narządów i układów, w tym rzadko narządu wzroku. Pierwszy przypadek uszkodzenia narządu wzroku w wyniku zakażenia krętkami Borrelia został opisany w 1990 r. i było to jednostronne zapalenie błony naczyniowej oka prowadzące do ślepoty2.
Postacie boreliozy
Borelioza może mieć następujące postaci:
- wczesną zlokalizowaną
- wczesną rozsianą
- późną.
Pierwsza z wymienionych manifestuje się rumieniem wędrującym (EM – erythema migrans) i/lub objawami grypopodobnymi, takimi jak gorączka, dreszcze, osłabienie, bóle zarówno mięśni, jak i stawów oraz głowy. Rozwija się zwykle w kilka dni lub tygodni od zakażenia krętkami Borrelia – typowy okres wylęgania EM to 3-30 dni3. Do najważniejszych cech rumienia wędrującego należą: średnica przekraczająca 5 cm, tendencja do powiększania się oraz brak towarzyszącego obrzęku i świądu. Warto pamiętać, że zaczerwienienie pojawiające się i ustępujące bezpośrednio (w ciągu 2 dni) od ukłucia przez kleszcza, zwłaszcza gdy jest ucieplone, swędzące lub bolesne, jest niespecyficznym odczynem, a nie rumieniem wędrującym. Niekiedy w postaci wczesnej zlokalizowanej może także dojść do bolesnego powiększenia węzłów chłonnych, choć zwykle dotyczy to węzłów regionalnych.
O rozwoju postaci wczesnej uogólnionej może świadczyć wystąpienie mnogich zmian o charakterze EM, uogólniona limfadenopatia lub objawy zajęcia (najczęściej) serca i/lub układu nerwowego. Borelioza wczesna uogólniona może się rozwijać od tygodni do...
U pacjentów z tzw. boreliozą późną, czyli rozwijającą się po wielu miesiącach, a nawet latach od zakażenia, dominują objawy neurologiczne i stawowe. Zapalenie stawów objawia się zajęciem jednego lub kilku dużych stawów, z ich zaczerwienieniem, bó...
