Tłuszczaki zaliczane są do najczęściej występujących guzów tkanek miękkich. Wśród nich 1,5 proc. stanowi tłuszczak wrzecionowatokomórkowy (spindle cell lipoma – SCL) po raz pierwszy opisany w 1975 roku przez Enzingera i Harveya.[1-3] Guz rozwija się głównie u mężczyzn w piątej-siódmej dekadzie życia (średni wiek 55 lat). Lokalizuje się typowo w okolicy grzbietu, barków i karku. W 25 proc. przypadków rozwija się w okolicy czoła, policzków, dna jamy ustnej, języka, ślinianek, przełyku, gardła, krtani oraz piersi, a nawet powrózka nasiennego.[2-11] SCL występuje zazwyczaj pojedynczo, mnogie zmiany związane są z uwarunkowaniem rodzinnym.[8,9]

Makroskopowo guz jest wyraźnie odgraniczony, barwy żółto-szarawej. Na przekroju o nieco zwiększonej spoistości bądź galaretowaty.[9] Rośnie powoli i osiąga wymiary od 1 do 13 cm. Lokalizuje się w skórze właściwej bądź tkance podskórnej (powierzchownie w stosunku do powięzi), rzadko wewnątrzmięśniowo.[5,10,12] W piśmiennictwie istnieją pojedyncze doniesienia o jednoczesnym występowaniu SCL i typowego tłuszczaka.[5] Usunięcie chirurgiczne jest leczeniem z wyboru. Nowotwór nie wykazuje tendencji do wznowy.[3,8]

Mikroskopowo SCL składa się z dwóch komponentów pozostających w różnych proporcjach względem siebie: dojrzałych komórek tłuszczowych oraz monomorficznych, podobnych do fibroblastów, komórek wrzecionowatych, położonych w śluzowatym bądź włóknistym podścielisku. Charakterystyczną cechą zmiany jest obecność grubych włókien kolagenowych, wytwarzanych przez komórki wrzecionowate. W obrębie guza występują również liczne mastocyty, czasami znajdowane są nacieki limfocytarno-plazmatyczne. Figury podziału są zazwyczaj nieobecne.[3,5-10,12] Bogaty komponent waskularny, ogniska metaplazji kostnej bądź chrzęstnej są rzadko spotykane i mogą być źródłem pomyłek diagnostycznych.[11,13] Charakterystyczny rodzaj omawianych zmian stanowi pleomorphic lipoma, który oprócz cech typowych dla SCL zawiera hiperchromatyczne, wielojądrowe komórki typu floret-like, czasami pojedyncze lipoblasty.[7-9]