Aktualne poglądy
Kardiotoksyczność radio- i chemioterapii – część 1
Dr n. med. Beata Jagielska1
Dr hab. med. Tomasz M. Rywik2
Lek. Anna Skrzypczyk-Ostaszewicz1
Dr hab. med. Przemysław Leszek3
Pacjenci cierpiący na nowotwory są poddawani coraz bardziej agresywnemu i skutecznemu leczeniu onkologicznemu, co zwiększa ich szansę na wieloletnie przeżycie. Zwykle jest to jednak leczenie bardzo toksyczne, wywołujące liczne działania niepożądane. Do takich działań zalicza się m.in. kardiotoksyczność. Kardiotoksyczne są klasyczne cytostatyki, radioterapia, hormonoterapia oraz nowoczesne terapie celowane.
Wprowadzenie
Dzięki ciągłemu rozwojowi metod diagnostycznych oraz terapeutycznych obserwuje się obecnie wieloletnie przeżycia chorych na nowotwory, nawet w zaawansowanych stadiach choroby.
Leczenie onkologiczne to zwykle terapia bardzo toksyczna, skutkująca wieloma działaniami niepożądanymi, nie tylko ostrymi, lecz także powikłaniami stwierdzanymi nawet po kilku latach od zakończenia leczenia. Do takich działań należy m.in. kardiotoksyczność.
Jednocześnie na choroby rozrostowe wciąż najbardziej narażone są osoby starsze, już obciążone dodatkowymi schorzeniami, w tym chorobą układu krążenia. Wszyscy opisani pacjenci onkologiczni wymagają opieki kardiologicznej.
W ostatnich latach dynamicznie rozwija się dziedzina zwana kardioonkologią, opierająca się na ścisłej współpracy onkologa i kardiologa. Zapewnia ona skuteczne leczenie powikłań oraz przygotowuje osoby z już rozpoznanymi chorobami układu krążenia do bezpiecznego przejścia przez zaplanowane leczenie przeciwnowotworowe.
Kardiotoksyczność wykazują nie tylko klasyczne cytostatyki, lecz także radioterapia, hormonoterapia oraz nowoczesne terapie celowane (tab. 1). Najczęściej rozpoznawane powikłania ze strony układu krążenia to: zaburzenia kurczliwości mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca i przewodzenia oraz nadciśnienie tętnicze (ryc. 1). Do innych działań niepożądanych związanych z kardiotoksycznością należą: zaburzenia dotyczące naczyń wieńcowych, osierdzia, powikłania zakrzepowo-zatorowe oraz hipotensja.
W niniejszej pracy zaprezentowano zwięzły przegląd najczęściej spotykanych kardiologicznych działań niepożądanych, które towarzyszą leczeniu najpowszechniej występujących nowotworów.
Nowotwory a choroby układu krążenia
Wykorzystanie na szeroką skalę nowoczesnych metod diagnostycznych i znaczący rozwój technik terapeutycznych przyczyniają się do zwiększenia odsetka całkowitych wyleczeń i wydłużenia czasu przeżycia chorych na nowotwory złośliwe. Szacuje się, że li...
Niewątpliwie istotnym czynnikiem jest także charakterystyka samej populacji chorych onkologicznych, ponieważ u pacjenta z chorobą nowotworową ryzyko zgonu sercowo-naczyniowego jest 7-krotnie wyższe, wystąpienia zawału – 5-krotnie wyższe, a niewydo...
