Aktualne poglądy
Leczenie systemowe raka gruczołu krokowego – omówienie wybranych substancji
Lek. Joanna Grzeszewska
Lek. Waldemar Szczepański
Lek. Olga Sobczak-Akbas
Lek. Bartosz Itrych
Rak gruczołu krokowego jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych w Europie u mężczyzn (> 70. r.ż.). Zazwyczaj występuje po 65. r.ż. i jest drugim po raku płuca nowotworem u mężczyzn w Polsce. W hormonalnym leczeniu przeciwnowotworowym wykorzystuje się różne mechanizmy działania. Zaliczamy do nich ablację-supresję czynności gonad – kastrację chirurgiczną lub farmakologiczną oraz działanie antagonistyczne – antyandrogeny. Jednym ze stosowanych analogów LHRH jest octan leuproreliny. Preparat jest wskazany w leczeniu:
■ hormonozależnego, zaawansowanego raka gruczołu krokowego,
■ hormonozależnego raka wysokiego ryzyka ograniczonego do gruczołu krokowego (w połączeniu z radioterapią),
■ hormonozależnego raka gruczołu krokowego miejscowo zaawansowanego.
Kolejną opcją leczenia rozsianego raka stercza, dostępną w programie lekowym „Leczenie opornego na kastrację raka gruczołu krokowego”, jest stosowanie dichlorku radu Ra-223. Poniższy artykuł poświęcony jest omówieniu wspomnianych powyżej leków.
Rak gruczołu krokowego jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych w Europie u mężczyzn (> 70 r.ż.). Roczne tempo wzrostu zachorowalności szacuje się na poziomie 2-3 proc.[1,2] Według Krajowego Rejestru Nowotworów w 2015 roku w Polsce zarejestrowano 14 211 zachorowań na raka gruczołu krokowego (standaryzowany współczynnik zachorowalności – 43,8/100 000/rok) i 4876 zgonów (standaryzowany współczynnik umieralności – 13,4/100 000/rok).[1,2] Zachorowalność na nowotwory gruczołu krokowego w Polsce jest niższa o około 45 proc. w stosunku do krajów Unii Europejskiej.W populacji mężczyzn od początku lat 80. do początku lat 90. utrzymywała się rosnąca tendencja zachorowalności na nowotwory złośliwe ogółem, po czym nastąpiło zahamowanie i w ostatnich dwóch dekadach utrzymuje się plateau.
Uważa się, że do czynników zwiększających ryzyko zachorowania należą:
- wiek (zmiana statusu hormonalnego – przewaga estrogenów),
- rasa czarna,
- czynniki genetyczne (wystąpienie zachorowania wśród krewnych I stopnia zwiększa kilkukrotnie ryzyko zachorowania),
- czynniki środowiskowe,
- przewlekły stan zapalny,
- obecność wewnątrznabłonkowej neoplazji sterczowej (prostatic intraepithelial neoplasia, PIN).[3]
W hormonalnym leczeniu przeciwnowotworowym wykorzystuje się różne mechanizmy działania. Zaliczamy do nich:
- ablację-supresję czynności gonad – kastracja chirurgiczna lub farmakologiczna,
- działanie antagonistyczne – antyandrogeny.
