prof. dr hab. n. med. Andrzej Kawecki

W nadchodzącym roku onkologię w Polsce czeka wiele zmian związanych z wdrażaniem Narodowej Strategii Onkologicznej oraz kontynuacją pilotażu Krajowej Sieci Onkologicznej. W te zmiany wpisuje się także przekształcenie Centrum Onkologii w Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy. Rozporządzenie zostało wydane w październiku, a instytut w nowej formule rozpocznie działalność na początku 2020 r.

Centrum Onkologii z siedzibą w Warszawie oraz oddziałami w Gliwicach i Krakowie jest największym szpitalem onkologicznym w Polsce i jednym z największych w Europie. Jako ośrodek o najwyższym stopniu referencyjności realizuje pełen zakres świadczeń terapeutycznych niezbędnych chorym na nowotwory, w tym specyficzne procedury chirurgii narządowej i rekonstrukcyjnej. Zakres działalności leczniczej ilustrują liczby: ok. 1400 łóżek, ok. 150 tys. hospitalizacji rocznie, ok. 120 tys. chorych leczonych ambulatoryjnie oraz ok. 50 tys. nowo przyjętych pacjentów. Leczeniem są objęci chorzy z całego kraju. Niezależnie od działalności leczniczej Centrum Onkologii prowadzi intensywną działalność naukową, czego wyrazem jest m.in. bieżąca realizacja 220 kontrolowanych badań klinicznych. Ponadto nader ważną aktywnością od początku jego funkcjonowania jest realizacja licznych zadań ogólnokrajowych, co stanowi podstawę przekształcenia jednostki w Narodowy Instytut Onkologii – Państwowy Instytut Badawczy, z finansowaniem tych zadań z budżetu centralnego.

Do zasadniczych obowiązków Narodowego Instytutu Onkologii będą należały: koordynacja realizacji i monitorowanie wdrażania Narodowej Strategii Onkologicznej, tworzenie standardów i wytycznych postępowania diagnostyczno-terapeutycznego we współdziałaniu z towarzystwami naukowymi i ośrodkami akademickimi, współpraca z Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego oraz towarzystwami naukowymi i konsultantami krajowymi w zakresie optymalizacji szkolenia podyplomowego i specjalizacji wraz z nadzorowaniem efektów kształcenia oraz współpraca analityczna z Agencją Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w zakresie wyceny świadczeń onkologicznych. W skład podstawowych zadań instytutu będą wchodzić również: kontynuacja i rozwijanie zadań z zakresu epidemiologii, w tym inicjowanie i prowadzenie programów profilaktyki pierwotnej nowotworów, inicjowanie i realizacja programów profilaktyki wtórnej wraz z prowadzeniem centralnego ośrodka koordynującego badań przesiewowych w onkologii, a także prowadzenie Krajowego Rejestru Nowotworów o strategicznym znaczeniu. Istotną składową tego ostatniego jest budowa nowoczesnej platformy gromadzenia i analizy danych z KRN oraz onkologicznych rejestrów narządowych, zintegrowanej z bazami świadczeniodawców leczących chorych na nowotwory, czyli e-KRN+. Zadaniem instytutu będzie także inicjowanie i rozwijanie działalności oraz współpracy naukowej w dziedzinie onkologii, w tym w wymiarze międzynarodowym. Należy podkreślić, że wszystkie te działania, o decydującym znaczeniu dla rozwoju onkologii w Polsce, muszą być i będą realizowane w ramach ścisłej współpracy Narodowego Instytutu Onkologii z towarzystwami naukowymi, ośrodkami akademickimi oraz regionalnymi centrami onkologii.

Nadrzędnym celem końcowym wymienionych działań jest zmniejszenie umieralności z powodu chorób nowotworowych, a także zapewnienie osobom wyleczonym jak najlepszej jakości życia. Uwzględniając prognozy epidemiologiczne, działania te należy uznać za strategiczne dla szeroko pojętego zdrowia Polaków.