Pacjent w trakcie leczenia onkologicznego
Rak piersi w czasie ciąży
dr n. med. Bartosz Itrych
lek. Magdalena Miedzińska
dr hab. n. med. Tadeusz Pieńkowski, prof. CMKP
- Czynniki ryzyka zachorowania i profilaktyka raka piersi
- Specyfika diagnostyki i leczenia ciężarnych chorych na raka piersi oraz informacje dotyczące porodu u takich pacjentek
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem u kobiet. W skali światowej jego występowanie sięga 25% ogółu zachorowań. Zachorowalność na niego wykazuje duże zróżnicowanie regionalne. Występuje niemal 5-krotnie częściej w krajach rozwiniętych w porównaniu z krajami Dalekiego Wschodu.
Rak piersi pozostaje jedną z pierwszych przyczyn umieralności z powodu nowotworów wśród kobiet; liczba zgonów wyniosła 622 000 w 2018 r. Liczbę nowych rozpoznań w skali świata szacuje się na >2 mln w 2018 r. Należy zwrócić uwagę na dużą różnicę między zachorowalnością a umieralnością w zamożnych i ubogich krajach. W Europie rak piersi jest u kobiet najczęstszym nowotworem i zajmuje trzecie miejsce pod względem liczby zgonów.
W Polsce w 2017 r. zanotowano 18 529 zachorowań na raka piersi u kobiet (22,5% ogółu zachorowań; standaryzowany współczynnik zachorowalności ok. 53/100 000)1. W tabelach 1 i 2 przedstawiono liczbę zachorowań i zgonów z powodu raka piersi w Polsce w latach 2010-2017.
U mężczyzn rak piersi występuje rzadko i rocznie w Polsce rejestruje się nieco ponad 100 nowych zachorowań.
Czynniki ryzyka zachorowania
Etiologia raka piersi najczęściej nie jest znana, mimo że poznano wiele czynników zwiększających ryzyko zachorowania. Wśród nich należy zaznaczyć: starszy wiek, obciążenia genetyczne i rodzinne (m.in. nosicielstwo mutacji genów BRCA1 i BRCA2). Zwraca się uwagę także na ekspozycję na działanie promieniowania jonizującego, współistnienie łagodnych chorób rozrostowych piersi, a także wcześniejsze zachorowania na raka piersi3.
Nieznaczny wzrost ryzyka raka piersi obserwuje się także w poniższych sytuacjach:
- późny wiek urodzenia pierwszego dziecka
- pierwsza miesiączka we wczesnym wieku
- menopauza w późnym wieku
- długotrwała hormonalna terapia zastępcza
- spożywanie alkoholu
- otyłość (dotyczy kobiet po menopauzie).
Obecność mutacji genu BRCA1 na długim ramieniu chromosomu 17 lub genu BRCA2
Rak piersi związany z mutacjami genów BRCA1 i BRCA2 stanowi kilka procent ogółu zachorowań. Mutacje te dziedziczone są w sposób autosomalny dominujący i charakteryzują się wysoką penetracją (80% ryzyko zachorowania w ciągu całego życia, tj. 10-30-...
Silny efekt pobudzający rozwój raka piersi wywołuje żeński hormon płciowy – estrogen, zarówno w formie endogennej, jak i (w skojarzeniu z progestagenami) egzogennej.
