Pacjent w trakcie leczenia onkologicznego
Nowe opcje immunoterapii skojarzonej z chemioterapią w pierwszej linii leczenia niedrobnokomórkowego raka płuca
dr n. med. Izabela Chmielewska1
Agnieszka Dyzma2
Karol Kasprzak2
prof. dr hab. n. med. Janusz Milanowski1
- Chemioimmunoterapia jako sposób poszerzenia portfolio skutecznych schematów terapii w raku płuca, wydłużających całkowite przeżycie chorych przy stosunkowo niskiej toksyczności
- Omówienie wyników badań KEYNOTE-189, KEYNOTE-408 i CheckMate 9LA
Niedrobnokomórkowy rak płuca (NDRP; NSCLC – non-small-cell lung carcinoma) stanowi około 80% wszystkich nowotworów płuc i jest najczęstszym typem histologicznym. Około 20% pacjentów z NDRP leczonych jest chirurgicznie, a prawdopodobieństwo pięcioletniego przeżycia w tej grupie wynosi 20-70% w zależności od stopnia zaawansowania nowotworu. U większości chorych rozpoznanie jest ustalane, gdy niemożliwa jest doszczętna resekcja lub radiochemioterapia w założeniu radykalnym, w związku z tym terapia celowana, chemioterapia i immunoterapia odgrywają znaczącą rolę w leczeniu chorych na NDRP w IV stopniu zaawansowania1,2.
Standardem postępowania w zaawansowanym raku płuca była chemioterapia wielolekowa. Do tej pory w chemioterapii rozsianego NDRP najczęściej stosuje się cisplatynę lub karboplatynę w połączeniu z innym lekiem, np. gemcytabiną, winorelbiną lub paklitakselem czy pemetreksedem. U odpowiednio dobranych chorych chemioterapia przyczynia się do wydłużenia mediany przeżycia i uzyskania poprawy jakości życia3.
Obecnie mamy do dyspozycji nowe narzędzie, jakim jest immunoterapia. Leki immunokompetentne są stosowane w pierwszej i drugiej linii leczenia – w stadium choroby rozsianej, również po niepowodzeniu chemioterapii pierwszej linii. U pacjentów z silną ekspresją ligandu receptora programowanej śmierci 1 (PD-L1 – programmed death ligand 1) na komórkach nowotworowych skutecznie można zastosować inhibitory immunologicznych punktów kontroli w monoterapii w leczeniu pierwszego rzutu. Nie jest to metoda wystarczająca u chorych z niską ekspresją PD-L1. Dzięki synergistycznemu działaniu immuno- i chemioterapii leczenie skojarzone może przynieść korzyści terapeutyczne u pacjentów z NDRP w stopniu IV z niską ekspresją PD-L13-5.
Immunoterapia
Immunoterapia jest innowacyjnym sposobem leczenia onkologicznego, w którym do zwalczania komórek nowotworowych wykorzystywane zostają zasoby organizmu pacjenta. W leczeniu NDRP wykorzystuje się przeciwciała przeciwko immunologicznym punktom kontroli, głównie receptorowi programowanej śmierci 1 (PD-1 – programmed death receptor 1) oraz antygen 4 limfocytów T cytotoksycznych (CTLA-4 – cytotoxic T lymhocyte antigen 4), występującym na komórkach nowotworowych, komórkach prezentujących antygen lub limfocytach. Blokada receptora PD-1 za pomocą odpowiednich przeciwciał pozwala na prawidłowe odróżnianie i niszczenie komórek nowotworowych przez układ immunologiczny. Przeciwciała skierowane przeciwko PD-1 stosowane w leczeniu NDRP to pembrolizumab i niwolumab. Ipilimumab jest natomiast przeciwciałem anty-CTLA-4 i przez blokowanie tego punktu kontrolnego wpływa na aktywację limfocytów T i uruchomienie odpowiedzi przeciwnowotorowej.