Wystąpienie wycieku z piersi jest istotnym problemem diagnostycznym i terapeutycznym. W zakresie diagnostyki ważną rolę odgrywają wywiad z badaniem fizykalnym i wykonanie odpowiednich badań radiologicznych, umożliwiających ustalenie przyczyny problemu. Na tym etapie najistotniejsze jest wykluczenie obecności nowotworu złośliwego piersi bądź jego potwierdzenie. W przypadku wykluczenia nowotworu złośliwego jako przyczyny wycieku z piersi wskazane jest ustalenie jego przyczyny. Wykluczenie patologii w przewodach mlekowych stanowi wskazanie do leczenia zachowawczego, natomiast obecność wewnątrzprzewodowych zmian wymaga leczenia chirurgicznego.

Anatomia, histologia i fizjologia przewodów mlekowych

Wiedza na temat anatomii gruczołu piersiowego potrzebna jest do zrozumienia etiologii, diagnostyki i terapii guzów zlokalizowanych w przewodach mlekowych. Gruczoł piersiowy składa się z 15-20 płatów, a każdy z nich układa się promieniście w kierunku brodawki piersiowej i zakończony jest ujściem. Począwszy od obwodu gruczołu piersiowego, w kierunku brodawki piersiowej występują kolejno: przewód mlekowy podsegmentowy, przewód mlekowy segmentowy spływający do zatoki mlekowej, a z niej przechodzący w przewód mlekowy zbiorczy zakończony ujściem zewnętrznym (ryc. 1).

W ujęciu histologicznym w obwodowych częściach przewodów mlekowych wyróżnia się komórki wyścielające powierzchnię światła pęcherzyka, komórki podstawne i komórki mioepitelialne. Natomiast w okolicy podbrodawkowej przewód mlekowy jest wyścielony nabłonkiem wielowarstwowym płaskim. W warunkach fizjologicznych w przewodach mlekowych jest niewielka ilość płynu zawierającego pojedyncze komórki nabłonkowe, białka, w tym immunoglobuliny, lipidy, cholesterol, kwasy tłuszczowe, laktulozę, prolaktynę i niektóre czynniki wzrostu. W warunkach fizjologicznych, z wyjątkiem laktacji, z brodawki gruczołu piersiowego nie obserwujemy jednak wycieków.

Podział wycieków z piersi

Wycieki z piersi dzielimy na fizjologiczne, parafizjologiczne i patologiczne. Fizjologiczny wyciek z brodawki jest następstwem laktacji. W przypadku pozostałych grup wycieków właściwe ustalenie ich rodzaju jest możliwe na podstawie informacji zawartych w wywiadzie, badania fizykalnego gruczołu piersiowego i dokładnej oceny wycieku z uwzględnieniem koloru wydzieliny, liczby przewodów ją wydzielających i stwierdzenia, czy wyciek następuje z jednej, czy z obu piersi (ryc. 2).