Rak płuca jest najczęściej rozpoznawanym nowotworem złośliwym w Polsce. Charakteryzuje się złym rokowaniem i stosunkowo krótkim przeżyciem, co wynika przede wszystkim z faktu, że rozpoznawany jest najczęściej w stadium zaawansowanym z obecnością przerzutów odległych. Dla ustalenia optymalnego leczenia onkologicznego niezbędna jest pełna i szybka diagnostyka. Spośród pacjentów z nowo rozpoznanym rakiem płuca jedynie ok. 15% kwalifikuje się do leczenia operacyjnego, a 40% do innego rodzaju leczenia radykalnego. Pozostali, niestety w znacznej większości, wymagają pogłębionej diagnostyki histopatologicznej i molekularnej w celu wyboru odpowiedniego schematu leczenia.

W dobie pandemii, kiedy uwaga wszystkich lekarzy podczas oceny objawów ze strony układu oddechowego kieruje się na wykluczenie zakażenia SARS-CoV-2, szczególnie ważna jest szybka diagnostyka raka płuca, która pozwala na wykrycie nowotworu i wdrożenie najlepszego, radykalnego leczenia. Aby włączyć leczenie miejscowo zaawansowanego raka płuca, należy dążyć do jego szybkiego rozpoznania. Bardzo ważna jest tu rola lekarza rodzinnego, do którego zwykle zgłasza się chory z pierwszymi objawami, i następnie lekarza pulmonologa zajmującego się specjalistyczną diagnostyką raka płuca. Nie można mówić o leczeniu bez diagnostyki, gdyż zanim zostanie ustalone ostateczne rozpoznanie, często można już planować poszczególne elementy leczenia. Decyzję o strategii leczenia powinno podejmować konsylium wielodyscyplinarne na podstawie prawidłowo przeprowadzonej diagnostyki umożliwiającej ustalenie stopnia zaawansowania choroby według klasyfikacji TNM (tumour – guz [pierwotny], node – węzeł [chłonny], metastasis – przerzut [odległy]) raka płuca.

Rola lekarza rodzinnego

Pierwszym ogniwem łańcucha diagnostycznego jest podstawowa opieka zdrowotna (POZ). Chorzy z objawami ze strony układu oddechowego w pierwszej kolejności trafiają zazwyczaj do lekarza rodzinnego. Lekarz pierwszego kontaktu podejmuje decyzję dotyczącą wstępnego postępowania diagnostycznego. Kluczowym elementem pozostaje zdjęcie RTG klatki piersiowej (w dwóch projekcjach: tylno-przedniej i bocznej), które jest standardem w przypadku obecności następujących objawów: