prof. dr hab. n. med. Andrzej Kawecki

Tegoroczna jesień nie rozpieszczała nas pogodowo i dni takiej tradycyjnej złotej jesieni można było policzyć na palcach, a dodatkowo zdarzały się one najczęściej w środku tygodnia. W listopadzie panuje aura typowa dla późnej jesieni, czyli dominujące zachmurzenie, deszcz i coraz większe zimno. Zarówno pogoda, jak i coraz krótsze dni powodują, że można znaleźć więcej czasu na lekturę – my oczywiście proponujemy ostatni w tym roku numer „Onkologii po Dyplomie”. Pamiętajmy jednak o konieczności aktywności fizycznej, która zawsze – nawet w niepogodę – jest niezbędna. A na razie zapraszam do zapoznania się z ciekawymi doniesieniami zawartymi w bieżącym wydaniu.

Gorąco zachęcam do lektury ciekawego artykułu pt. „Opieka nad pacjentem onkologicznym – rola zespołu interdyscyplinarnego” autorstwa dr n. o zdr. Karoliny Osowieckiej i dr hab. n. med. Moniki Rucińskiej, prof. UWM, omawiającego ważność i zasady wielokierunkowej opieki nad chorymi z nowotworami. Na szczęście współcześnie istnieje powszechna świadomość, że problem pacjentów onkologicznych nie ogranicza się tylko do choroby nowotworowej, lecz także dotyczy jej licznych skutków, niejednokrotnie potęgowanych współistnieniem innych schorzeń. Z tego względu niezbędne jest, zwłaszcza w przypadku planowanego długotrwałego agresywnego leczenia, rozszerzenie zespołu opiekującego się chorym o chirurgów, radioterapeutów, onkologów klinicznych i radiologów. Jak najbardziej wskazany jest udział psychoonkologa, fizjoterapeuty, dietetyka oraz osób sprawujących bezpośrednią opiekę nad chorym, czyli pielęgniarek i koordynatorów. W niektórych przypadkach, takich jak nowotwory narządów głowy i szyi, celowe jest zaangażowanie lekarzy innych specjalności – foniatrów, stomatologów bądź ortodontów. Autorki w interesujący sposób szczegółowo omawiają znaczenie opieki interdyscyplinarnej, przekładającej się zarówno na tolerancję i efekt leczenia, jak i na bardzo ważne z punktu widzenia pacjenta aspekty związane z jakością życia i zachowaniem sprawności czynnościowej organizmu.

Polecam także artykuł prof. dr. hab. n. med. Wiesława W. Jędrzejczaka pt. „Nowy rodzaj genetycznej przeciwnowotworowej terapii komórkowej TCR-T. Terapia komórkami T z wykorzystaniem zmodyfikowanego genu receptora komórek T”, w którym autor prezentuje dalszy rozwój terapii komórkowych w onkologii. Wykorzystanie technologii CAR-T staje się standardem leczenia w przypadku nowotworów układu chłonnego. To zapewne dla niektórych Czytelników będzie trudna, niemniej bardzo interesująca lektura.

Autorki kolejnego artykułu (dr n. med. Elżbieta Patkowska, mgr Patrycja Cybula, prof. dr hab. n. med. Monika Prochorec-Sobieszek) – „Mielofibroza. Diagnostyka i leczenie” – prezentują problematykę związaną z mielofibrozą, która dla onkologów jest mniej znaną jednostką chorobową. Z kolei dr hab. n. med. Dorota Rybaczek, prof. UŁ, w doniesieniu zatytułowanym „Uszkodzenia DNA a skuteczność terapii przeciwnowotworowej. W jaki sposób stres replikacyjny wpływa na odpowiedź na leczenie?” omawia mechanizmy molekularne determinujące progresję nowotworu, a przez to wpływające potencjalnie na wybór metody leczenia. Znajomość mechanizmów molekularnych oraz ich wpływu na progresję bądź indukowanie oporności w dobie coraz szerszego stosowania ukierunkowanych leków, w tym immunoterapii, staje się dla onkologów koniecznością.

Bardzo ciekawy jest artykuł „Choroby nowotworowe a medycyna pracy. Jak zwiększyć wykrywalność chorób i wspomagać powrót do aktywności zawodowej?” autorstwa dr. n. med. i n. o zdr. Andrzeja Marcinkiewicza, prof. IMP, omawiający rolę lekarzy medycyny pracy we wczesnym wykrywaniu chorób nowotworowych, a także zasady postępowania w przypadku podejrzenia zawodowego charakteru zachorowań. Wydaje się, że możliwości medycyny pracy w tym zakresie są bardzo szerokie, a nie do końca wykorzystane. Jesienno-zimowy numer „Onkologii po Dyplomie” tradycyjnie zawiera też przegląd wyników najbardziej istotnych badań klinicznych.

Mając na uwadze, że jest to ostatni felieton tym roku, w imieniu swoim i redakcji składam Czytelnikom serdeczne życzenia zdrowych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz wszelkiej pomyślności w nowym 2026 roku – oby okazał się lepszy od mijającego.