Temat numeru

Opieka nad pacjentem onkologicznym – rola zespołu interdyscyplinarnego

dr n. o zdr. Karolina Osowiecka1

1Katedra Psychologii i Socjologii Zdrowia oraz Zdrowia Publicznego, Szkoła Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

dr hab. n. med. Monika Rucińska, prof. UWM2

2Katedra Onkologii, Collegium Medicum, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Adres do korespondencji:

dr n. o zdr. Karolina Osowiecka

Katedra Psychologii i Socjologii Zdrowia oraz Zdrowia Publicznego, Szkoła Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

ul. Warszawska 30, 10-082 Olsztyn

e-mail: karolina.osowiecka@uwm.edu.pl

  • Chorzy z nowotworami mają problemy natury zarówno medycznej (związane bezpośrednio ze stanem zdrowia), jak i pozamedycznej. Do zapewnienia wszechstronnej opieki tej grupie pacjentów służy zespół interdyscyplinarny. Niniejszy artykuł został poświęcony roli jego poszczególnych członków oraz omówieniu związanych z tym regulacji prawnych

Choroba nowotworowa – nie tylko problem medyczny

Współczesne podejście do opieki nad pacjentem powinno brać pod uwagę różne wymiary jego funkcjonowania, tj. fizyczne, psychiczne, społeczne, duchowe, organizacyjne i informacyjne. Chory ma prawo do wyrażania i zaspakajania wszystkich potrzeb związanych z chorobą, a nie tylko potrzeb ściśle medycznych. Wobec powyższego holistyczna opieka nad pacjentem onkologicznym oznacza rozpoznawanie i rozwiązywanie jego wszelkich problemów oraz potrzeb, co powinno skutkować poprawą zarówno stanu fizycznego, jak i jakości jego życia. Aby sprostać takiemu wyzwaniu, konieczne jest objęcie pacjenta opieką wielu specjalistów tworzących zespół interdyscyplinarny.

Zespół interdyscyplinarny

Do zapewnienia wszechstronnej opieki onkologicznej potrzeba zaangażowania profesjonalistów z różnych dziedzin – nie tylko medycznych. Zespół interdyscyplinarny składa się z profesjonalistów, którzy spełniają swoje szczególne funkcje i zadania. Ze względu na nagłe sytuacje i braki kadrowe może się jednak zdarzyć, że poszczególni członkowie zespołu będą musieli udzielać wsparcia w innej dziedzinie niż tylko ich własna specjalizacja. Dlatego tak ważna jest ich ścisła współpraca oraz obowiązkowe przechodzenie odpowiednich szkoleń podnoszących wiedzę i poszerzających kompetencje.

W skład zespołu interdyscyplinarnego opiekującego się pacjentem onkologicznym wchodzą:

  • lekarze różnych specjalności
  • pielęgniarki
  • psycholog/psychoonkolog
  • fizjoterapeuta
  • dietetyk
  • pracownik socjalny
  • duchowny/asystent duchowy
  • koordynator
  • opiekunowie nieformalni.

Zadania poszczególnych osób wchodzących w skład zespołu w opiece nad pacjentem onkologicznym zostały zebrane w tabeli 1.

Lekarz

Lekarz jest kluczowym ogniwem zespołu interdyscyplinarnego na etapie diagnostyki, leczenia i kontroli po terapii. Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), innych specjalności i ostatecznie onkolodzy muszą ze sobą współpracować, kierować pacjenta na właściwe badania i konsultacje, zapewniając odpowiedni standard diagnostyki. Lekarze mają ponadto obowiązek udzielania choremu informacji o jego stanie zdrowia, sposobach leczenia i rokowaniu. Pacjent jako podmiot opieki ma prawo do informacji oraz autonomicznego decydowania o sobie i swoim leczeniu.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wsparcie pozamedyczne

Wyniki badania przeprowadzonego w grupie >1000 pacjentów z chorobą nowotworową w trakcie leczenia onkologicznego w Polsce pokazują, że chorzy mają niezaspokojone [...]

Regulacje prawne dotyczące zespołu interdyscyplinarnego

Z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, przy współpracy innych towarzystw naukowych, Ministerstwa Zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), organizacji pacjenckich i pozarządowych, reprezentantów [...]

Ścieżka pacjenta – realizacja diagnostyki i leczenia pod opieką zespołu interdyscyplinarnego

Ścieżka pacjenta w systemie opieki onkologicznej może rozpoczynać się od:

Opieka zespołu interdyscyplinarnego po leczeniu onkologicznym

Zakończenie leczenia onkologicznego nie jest jednoznaczne z zakończeniem opieki nad pacjentem. Nadal wymaga on troski oraz zaspakajania różnorakich potrzeb zarówno medycznych, [...]

Podsumowanie

Rola zespołu interdyscyplinarnego w opiece nad chorym na nowotwory jest nie do przecenienia. Wynika to z tego, że pacjent ma zazwyczaj [...]

Do góry