TRWA BLACK WEEK! Publikacje i multimedia do 60% taniej i darmowa dostawa od 400 zł! Sprawdź >
Medycyna pracy
Choroby nowotworowe a medycyna pracy. Jak zwiększyć wykrywalność chorób i wspomagać powrót do aktywności zawodowej?
dr hab. n. med. i n. o zdr. Andrzej Marcinkiewicz, prof. IMP
- W artykule skupiono się na aspekcie medyczno-prawnym obowiązku zgłaszania przez każdego lekarza podejrzenia charakteru zawodowego choroby nowotworowej. Wskazano uwarunkowania włączenia obligatoryjnych badań pracowników do poprawy wykrywalności nowotworów w Polsce oraz pomocy w powrocie do aktywności zawodowej i w jej utrzymaniu po długotrwałej absencji spowodowanej leczeniem onkologicznym
Medycyna pracy w perspektywie onkologicznej jest przywoływana głównie w kontekście szans, jakie powinna dawać na zwiększenie wykrywalności chorób nowotworowych. Zgodnie z Ustawą z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy jej podstawowym celem jest ochrona zdrowia pracujących osób przed wpływem niekorzystnych warunków środowiska pracy i sposobem jej wykonywania oraz sprawowanie profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami. Systematyczna kontrola ich stanu zdrowia powinna obejmować procedury i badania służące ocenie ukierunkowanej na identyfikowanie tych elementów stanu zdrowia, które pozostają w związku przyczynowym z warunkami pracy. W ramach opieki profilaktycznej osoby pracujące powinny otrzymywać informacje i wskazania lekarskie odnośnie do sposobów zapobiegania niekorzystnym zmianom w ich zdrowiu1. Oprócz tego wynikające z przepisów Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej: k.p.) administracyjnie wymuszone, powszechne i cykliczne lekarskie badania profilaktyczne pracowników nie tylko dają szansę na wczesne wykrycie chorób związanych z wykonywaną pracą, lecz także pozwalają wpływać na postawy pacjentów, w tym na stosowanie się do zaleceń lekarskich2.
W zakresie medycyny pracy nowotwory złośliwe są rozważane pod kątem oceny ich związku przyczynowego z narażeniem zawodowym, pomocy w powrocie do aktywności zawodowej i jej utrzymaniem po długotrwałej absencji spowodowanej chorobą nowotworową, a także działań zmierzających do ich wczesnego wykrywania.
Postępowanie w przypadku podejrzenia nowotworu związanego z wykonywaną pracą
Za chorobę zawodową uważa się jednostkę chorobową wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy bądź w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych narażeniem zawodowym (art. 2351 k.p.)2. Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym bądź po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych (art. 2352 k.p.)2.