Dermatologia dla pediatrów
Brodawki
Lek. Agnieszka Gręda, dr Lidia Ruszkowska
Słowa kluczowe
brodawki, kłykciny kończyste, mięczak zakaźny
Wprowadzenie
Brodawki są zmianami grudkowymi, brodawkującymi wywołanymi przez różne typy wirusa brodawczaka ludzkiego (human papilloma virus, HPV), zajmują skórę i błony śluzowe. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego należy do najczęstszych zakażeń wirusowych u człowieka. Brodawki skórne występują głównie u dzieci i młodzieży, szczególnie w wieku 12-16 lat. Czynnikami usposabiającymi są podatność osobnicza i młody wiek oraz upośledzenie odporności komórkowej. Wirus ten należy do małych wirusów DNA i jest wirusem proliferacyjnym, tzn. namnaża się tylko w komórkach proliferujących. Okres inkubacji nie jest precyzyjnie określony, ale przyjmuje się, że wynosi średnio 4 miesiące. Występujące na całym świecie brodawki są przyczyną około 10-25% konsultacji dermatologicznych.
Spośród scharakteryzowanych dotychczas typów HPV część związana jest ze zmianami skórnymi, część ze zmianami występującymi w obrębie błon śluzowych, niektóre są potencjalnie onkogenne, tzn. wywołują nowotwory błon śluzowych.
Kłykciny kończyste (tzw. brodawki płciowe) wywoływane są przez genitalne typy HPV 6 i 11. Ocenia się, że kłykciny kończyste i inne zmiany związane z zakażeniem HPV można stwierdzić u ponad 1% osób aktywnych seksualnie. U ponad 50% aktywnych seksualnie stwierdza się swoiste przeciwciała przeciw białkom otoczki wirusa.
Metoda hybrydyzacji DNA pozwoliła na określenie różnych typów wirusa. Często występujące brodawki mozaikowe są wywoływane przez HPV typu 2, brodawki stóp i rąk typu myrmecia przez HPV typu 1, brodawki płaskie przez HPV typu 3, brodawki przerosłe (głównie u rzeźników) przez HPV typu 7. Brodawki okolic narządów płciowych są wywoływane przez wirusy typu 6, 10, 11, 16 oraz 18. Brodawki te mogą się znacznie rozrastać, stawać się hiperplastyczne, kalafiorowate, zwłaszcza w okresie ciąży. Niektóre z tych wirusów są potencjalnie onkogenne; powstawanie zmian złośliwych w szyjce macicy, sromie i prąciu związane jest z wirusami HPV typu 16 i 18.
Do zakażenia HPV dochodzi w wyniku kontaktu z osobą ze zmianami wywołanymi przez te wirusy. U dzieci zakaźność jest stosunkowo duża. Wirusy często są przenoszone w miejscach użyteczności publicznej, takich jak sypialnie i łazienki hotelowe czy bas...
Brodawki zwykłe
Brodawki zwykłe (verrucae vulgares) są cielisto zabarwionymi grudkami o hiperkeratotycznej powierzchni, niedającymi żadnych objawów podmiotowych, z tendencją do samoistnego ustępowania bez pozostawienia blizny (ryc. 1 i 2). Najczęściej umiejsco...