Dermatologia

Zmiany w obrębie płytki paznokciowej – o jakich schorzeniach mogą świadczyć?

lek. Anna Maćkowska1
prof. dr hab. n. med. Aleksandra Lesiak2,3

1Klinika Pediatrii, Patologii Noworodka i Chorób Metabolicznych Kości, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

2Dermoklinika Centrum Medyczne w Łodzi

3Klinika Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Aleksandra Lesiak

Klinika Dermatologii, Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej,

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ul. gen. Karola Kniaziewicza 1/5, 91-347 Łódź

e-mail: lesiak_ola@interia.pl

  • Jakie zmiany w obrębie paznokci u dzieci powinny niepokoić i wymagają leczenia? Kiedy zmiany mają charakter fizjologiczny, a kiedy są objawem procesów patologicznych?
  • Przegląd (nie tylko dla dermatologów) najczęściej występujących u niemowląt i dzieci zmian w obrębie aparatu paznokciowego, takich jak: zmiany fizjologiczne, urazowe, wrodzone, o podłożu infekcyjnym, guzy i zmiany będące objawem zapalnych chorób dermatologicznych


Zmiany w obrębie paznokci są dość rzadkim powodem zgłaszania się rodziców z małymi pacjentami do lekarza, jednak często są przyczyną dużego niepokoju. Część z nich jest fizjologiczna i powinna zostać rozpoznana już w gabinecie pediatrycznym. Zmiany możemy podzielić na wrodzone (dziedziczne) lub nabyte. W przypadku chorób wrodzonych objawy są obecne już po urodzeniu lub pojawiają się w okresie noworodkowym i czasami mogą wiązać się ze schorzeniami ogólnoustrojowymi. Nabyte choroby paznokci u dzieci są podobne do zaburzeń u dorosłych, uwagę zwraca jednak różnica w częstości ich występowania. U dorosłych zdecydowanie częściej obserwujemy zmiany grzybicze czy guzy, podczas gdy zmiany typowe dla populacji pediatrycznej to m.in. parakeratoza krostkowa czy liszaj pasmowaty paznokci. W jedynym dotychczas przeprowadzonym przez Sobjanka i wsp. badaniu oceniającym częstość występowania zmian w obrębie płytek paznokciowych u dzieci w Polsce spośród 80 badanych w wieku poniżej 16 lat u 36,59% dzieci obserwowano paznokcie bez zmian patologicznych. Do tej grupy zaliczono także: łagodne przypadki onycholizy, koilonychii, linie Beau oraz paznokcie jodełkowate. Wśród zmian patologicznych najczęściej rozpoznawano brodawki wirusowe (19,51%). Ponadto w badaniu porównano częstość występowania grzybicy paznokci (onychomikozy) oraz brodawek wirusowych u dzieci i dorosłych. Onychomikoza była stwierdzana statystycznie częściej w populacji dorosłych (60,39% vs 9,76%), a przypadki rozpoznania brodawek wirusowych były liczniejsze w populacji pediatrycznej (19,51% vs 5,86%; p <0,0001).

Aparat paznokciowy zbudowany jest z: płytki paznokcia, łożyska, macierzy, bocznych fałd paznokciowych, a także z naczyń krwionośnych i zakończeń nerwowych. Proces tworzenia się paznokci z ektodermy zaczyna się około 8 tygodnia ciąży i trwa do mniej więcej 5 miesiąca. Paznokcie u noworodków są cienkie i miękkie oraz mogą mieć cechy koilonychii, szczególnie w obrębie stóp. Paznokcie rosną przez całe życie człowieka, a okres ich najszybszego wzrostu przypada na 10-14 rok życia.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zmiany fizjologiczne

Linie Beau mają postać pojedynczych, poprzecznych rowków i mogą pojawić się już w okresie noworodkowym. Wgłobienia znajdują się często na kilku [...]

Zmiany wrodzone

Zespół paznokieć–rzepka (nail-patella syndrome; onychoosteodysplazja, zespół Turnera-Kiesera, choroba Fonga) jest chorobą genetyczną spowodowaną mutacją genu LMX1B zlokalizowanego na chromosomie 9q34.1, dziedziczoną [...]

Zmiany o podłożu infekcyjnym

Brodawki okołopaznokciowe rozwijające się w wyniku zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego należą do najczęstszych zmian patologicznych paznokci u dzieci, zwłaszcza powyżej 6 [...]

Zapalne choroby dermatologiczne

Łuszczyca krostkowa występuje u około 10% dzieci z łuszczycą. Zmiany zwykle nie są nasilone i mogą zostać przeoczone zarówno przez pacjentów, [...]

Guzy

Występowanie egzostoz podpaznokciowych na ogół jest związane z wcześniejszym urazem w obrębie paznokcia. Najczęściej wyrośla są zlokalizowane na paluchu, ale mogą [...]

Zmiany urazowe

Obgryzanie paznokci (onychofagia) to dość częsta przypadłość w populacji pediatrycznej. Szacuje się, że może dotyczyć 25-45% dzieci w wieku 7-10 lat. [...]

Podsumowanie

Ocena płytek paznokciowych powinna być elementem badania przedmiotowego u dzieci. Wśród zmian w obrębie płytki paznokciowej możemy podejrzewać zarówno te o [...]

Do góry