Mleko matki jest idealnym pożywieniem dostosowanym do potrzeb niemowlęcia. Stanowi ono cenne źródło składników mineralnych i witamin, a także dostarcza energii oraz makroskładników, takich jak: białka, tłuszcze oraz węglowodany. Skład mleka kobiecego zmienia się nie tylko w czasie trwania laktacji, lecz także w trakcie jednego karmienia¹. Uważa się, że karmienie piersią łączy się z wieloma korzyściami zdrowotnymi zarówno dla dziecka, jak i dla matki. Wynika to m.in. z obecności takich składników biologicznie czynnych, jak np.: laktoferyna, oligosacharydy, przeciwciała IgA, enzymy, hormony, czynniki wzrostu i inne czynniki immunologiczne. Cząsteczki te pełnią różnego rodzaju funkcje, wpływają zarówno na rozwój układu odpornościowego niemowląt, jak i na skład mikroflory jelitowej osesków. Przeciwciała znajdujące się w mleku matki odgrywają kluczową rolę w ochronie dzieci przed chorobami zakaźnymi w pierwszym okresie ich życia – jest to tzw. odporność bierna (siarowa, laktogenna)². Siara zawiera duże stężenie przeciwciał IgA (do 5 mg/ml) i tym samym działa ochronnie na przewód pokarmowy noworodka. Ten sposób zabezpieczania młodych organizmów stanowi niezwykle ważny mechanizm ochronny, gdyż ze względu na niedojrzałość układu immunologicznego nie są one zdolne wytwarzać odporności czynnej³.

Coraz większe zainteresowanie naukowców budzi poszczepienna odporność przeciwzakaźna przekazywana noworodkom przez matki. W głównej mierze opiera się ona na działaniu przeciwciał, zwłaszcza klasy IgG, które zapobiegają zakażeniu innych komórek i noszą miano przeciwciał neutralizujących. Oprócz przeciwciał IgG ważną rolę odgrywają przeciwciała IgA, które neutralizują wirusy na powierzchni błon śluzowych przewodu pokarmowego i dróg oddechowych⁴. Obecnie większość gremiów eksperckich na świecie zaleca szczepienie kobiet w ciąży oraz karmiących piersią^5,6. Według amerykańskiego Advisory Committee on Immunization Practices większość szczepionek podawanych w okresie laktacji jest bezpieczna zarówno dla matki, jak i dla jej dziecka⁷. W niniejszym przeglądzie piśmiennictwa skupimy się na omówieniu wyników badań prowadzonych w tym obszarze.

Szczepionka przeciw COVID-19 a karmienie piersią i przeciwciała poszczepienne