prof. dr hab. n. med. Jarosław Peregud-Pogorzelski

Szanowni Państwo!

Przekazujemy Państwu wakacyjny numer „Pediatrii po Dyplomie”. Jestem przekonany, że zawiera on wiele interesujących tematów. Kilka z nich pragnę szczególnie zarekomendować.

Dysleksja znacząco wpływa na jakość funkcjonowania edukacyjnego uczniów. Jej skutki są często długofalowe, odciska bowiem piętno na samoocenie, wyborach życiowych, funkcjonowaniu emocjonalnym dzieci oraz osób dorosłych nią dotkniętych. Wczesne wykrycie problemu umożliwia skuteczne uniknięcie wielu konsekwencji tego zaburzenia. Zmiana optyki diagnostycznej, tj. przesunięcie środka ciężkości z oceny skutków na poznanie przyczyn dysleksji, warunkuje podobne zmiany w terapii – wczesna stymulacja poznawcza pozwala uniknąć ostatecznych skutków zaburzenia, np. głębokich deficytów w zakresie umiejętności czytania i pisania. Dysleksja jest problemem rzeczywistym, groźnym dla funkcjonowania dzieci, ale możliwe jest znaczące jego wyeliminowanie dzięki wczesnej diagnostyce i terapii, dlatego gorąco zachęcam do przeczytania artykułu „Dysleksja – moda czy realny problem?”.

Zaburzenia wzrastania są jednym z częściej zgłaszanych przez rodziców problemów w pediatrii. Zwłaszcza niski wzrost i zwolnienie tempa wzrastania budzą duży niepokój. Rolą pediatry podstawowej opieki zdrowotnej jest właściwa ocena rozwoju fizycznego pacjenta i odpowiednie pokierowanie ewentualną diagnostyką w celu zapewnienia prawidłowego rozwoju dzieci. W opracowaniu „Diagnostyka zaburzeń wzrastania – kiedy i jak należy ją podejmować” przedstawiono metody monitorowania rozwoju fizycznego dziecka, omówiono rodzaje i przyczyny zaburzeń wzrastania oraz zasady przeprowadzania badań diagnostycznych.

Mózgowe porażenie dziecięce (MPDz) nie stanowi odrębnej jednostki chorobowej, lecz jest to zespół chorobowy z objawami spowodowanymi różnorodnymi czynnikami etiologicznymi. Dokładne badanie dziecka umożliwia wczesne wykrycie nieprawidłowości w rozwoju psychomotorycznym, co z kolei pozwala na szybkie podjęcie leczenia. Takie postępowanie obejmuje profilaktykę wtórnych zmian i utrwalania się patologicznych odruchów oraz ma na celu wprowadzenie odpowiedniej metody rehabilitacyjnej i ewentualne zastosowanie zaopatrzenia ortopedycznego. Działanie takie może również stymulować rozwój centralnego ośrodka nerwowego, tak aby umożliwić mu adaptację, kompensację, a ostatecznie nie dopuścić do powstania pełnoobjawowego MPDz. W artykule „Wczesne objawy mózgowego porażenia dziecięcego u noworodków i niemowląt” przedstawiono właśnie dysfunkcje narządu ruchu u noworodków i niemowląt z podejrzeniem MPDz, które mogą być podstawą do postępowania profilaktyczno-leczniczego u pacjentów z tym zespołem chorobowym.

Mimo upływu czasu i dostępności nowych metod zapobiegania zakażeniom Neisseria meningitidis wciąż pozostają one dużym problemem. Wysoce nieswoiste objawy i burzliwy przebieg inwazyjnej choroby meningokokowej (IChM) sprawiają, że antybiotykoterapia, choć bardzo skuteczna, często zostaje włączona zbyt późno. W konsekwencji śmiertelność z powodu IChM utrzymuje się na wysokim poziomie. Na podstawie przypadków klinicznych pt. „Inwazyjna choroba meningokokowa – opis przypadków” autor omówił objawy alarmowe zakażenia Neisseria meningitidis u dzieci oraz zasady postępowania w sytuacji podejrzenia IChM, a także najważniejsze aspekty związane z diagnostyką oraz leczeniem IChM, jak również z metodami jej zapobiegania.

Urazy głowy u dzieci występują bardzo często. Większość z nich ma charakter łagodny, bezobjawowy i nie wymaga leczenia szpitalnego. Mimo to urazy czaszkowo-mózgowe pozostają najczęstszą przyczyną śmierci w populacji pediatrycznej, dlatego nie powinny być bagatelizowane. Dzięki lekturze artykułu „Urazy głowy u dzieci – hospitalizacja czy obserwacja?” poznają Państwo zasady postępowania z pacjentami po takich urazach.

Corocznie w Polsce zatruciu grzybami ulega 500-1000 osób, jednak dane te są z całą pewnością niedoszacowane. Z dotychczas prowadzonych analiz wynika, że dzieci i młodzież stanowią około 30% wszystkich osób zatrutych grzybami, a w grupie wiekowej <14 lat stwierdza się najwięcej przypadków śmiertelnych. Zasady diagnostyki i leczenia dzieci w przypadku zatruć najczęściej występującymi w Polsce niejadalnymi gatunkami grzybów, tj. muchomorem sromotnikowym, piestrzenicą kasztanowatą i zasłonakiem rudym, zostały przedstawione w opracowaniu „Zatrucia grzybami – postępowanie u dzieci”.

Zachęcam również do zapoznania się z pozostałymi, równie ciekawymi, artykułami prezentowanego numeru „Pediatrii po Dyplomie”.

Serdecznie zapraszam Państwa do lektury.