prof. dr hab. n. med. Jarosław Peregud-Pogorzelski

Szanowni Państwo!

Przekazujemy Państwu powakacyjny numer „Pediatrii po Dyplomie”. Jestem przekonany, że zamieszczone w nim artykuły zainteresują Państwa i będą pomocne w codziennej pracy.

W ciągu ostatnich 20 lat nastąpiła zmiana w kierunku bardziej konserwatywnego postępowania diagnostycznego i terapeutycznego u dzieci z odpływem pęcherzowo-moczowodowym (OPM). Obserwuje się ogólnoświatową tendencję do ograniczenia stosowania długoterminowej profilaktyki antybiotykowej, cystografii mikcyjnej i kwalifikacji do leczenia chirurgicznego, co znajduje odzwierciedlenie w aktualnych wytycznych poszczególnych towarzystw w sprawie postępowania z pacjentami z odpływem pęcherzowo-moczowodowym. Obecnie większy nacisk kładzie się na analizę czynników ryzyka u każdego pacjenta, aby prawidłowo zidentyfikować grupę chorych faktycznie wymagających bardziej agresywnych interwencji diagnostycznych i terapeutycznych oraz uniknąć nadmiernego leczenia klinicznie nieistotnych przypadków. W artykule „Refluks pęcherzowo-moczowodowy – kwalifikacja pacjentów do badań diagnostycznych i postępowanie terapeutyczne” wiele miejsca poświęcono omówieniu czynników ryzyka oraz podstawowych strategii postępowania z dzieckiem z odpływem pęcherzowo-moczowodowym.

Zaburzenia rozwoju płci to grupa chorób prowadzących do powstania nieprawidłowych narządów płciowych wewnętrznych i zewnętrznych. Ich symptomy mogą być zauważalne tuż po urodzeniu, jednak nierzadko skąpo wyrażone objawy są przypadkowo wykrywane dopiero w dorosłym wieku z powodu opóźnionego dojrzewania płciowego lub problemów z płodnością. Wady rozwojowe mogą wymagać specjalistycznej interwencji chirurgicznej, substytucji hormonalnej oraz stałej kontroli lekarskiej. W artykule „Wady zewnętrznych narządów płciowych u dziewcząt” omówiono przyczyny wirylizacji zewnętrznych narządów płciowych oraz zasady postępowania w przypadku niemowląt z nietypowo ukształtowanymi narządami płciowymi.

Przewód tętniczy Botalla jest strukturą płodową, która łączy krążenie systemowe z płucnym i w życiu płodowym umożliwia odpływ krwi z pnia płucnego do aorty, wspomagając objętość wyrzutową lewej komory. Przewód tętniczy wykształca się z grzbietowej części szóstego łuku skrzelowego. Anatomicznie jest to połączenie naczyniowe między lewą tętnicą płucną a aortą zstępującą poniżej tętnicy podobojczykowej, jeśli występuje typowy lewostronny łuk aorty. W rzadkich przypadkach prawostronnego łuku aorty może on łączyć prawą tętnicę płucną z aortą zstępującą. Bardzo rzadko przewód tętniczy bywa obustronny. Po urodzeniu dziecka wzrost prężności tlenu we krwi oraz spadek stężenia prostaglandyn prowadzą do skurczu mięśniówki przewodu tętniczego i jego tzw. odwracalnego zamknięcia. Przewód tętniczy Botalla powinien się zamknąć spontanicznie u 90% dzieci urodzonych o czasie w pierwszych 2 dobach życia. W kolejnych dobach życia, zwykle po 2 tygodniach, dochodzi do tzw. anatomicznego zamknięcia się przewodu tętniczego. W artykule „Leczenie dzieci z przetrwałym przewodem tętniczym – od metod zachowawczych po zabiegowe” dokonano przeglądu metod leczenia: od farmakologicznych po małoinwazyjne i chirurgiczne sposoby zamknięcia przewodu tętniczego.

Moczenie nocne to częste zjawisko w okresie dorastania, będące przyczyną zgłaszania się rodziców z dziećmi do lekarzy rodzinnych lub lekarzy specjalistów. Słusznie stanowi powód do niepokoju, choć w wielu sytuacjach jest odwrotnie – problem ten jest bagatelizowany, a rozwiązanie go pozostawia się naturze i upływającemu czasowi, co sprawia, że dzieci przeżywają ciągłą frustrację, a szereg nieprawidłowości nie zostaje rozpoznanych dostatecznie wcześnie. Problem jest istotny, dotyczy bowiem około 15% dzieci w wieku 5 lat. Ten wiek jest kluczowy, gdyż od tego momentu przypadłość ta wymaga dokładniejszej oceny, przeprowadzenia badań i włączenia leczenia. W artykule „Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne z dzieckiem moczącym się w nocy” dokonano przeglądu metod terapeutycznych stosowanych u dzieci z problemem bezwiednego oddawania moczu w nocy, z uwzględnieniem postępowania u pacjentów opornych na zastosowane leczenie.

Zachęcam Państwa również do zapoznania się z innymi bardzo interesującymi artykułami prezentowanego wydania „Pediatrii po Dyplomie”.

Serdecznie zapraszam Państwa do lektury.