prof. dr hab. n. med. Jarosław Peregud-Pogorzelski

Szanowni Państwo!

Przekazujemy Państwu kolejny w 2025 roku numer „Pediatrii po Dyplomie”. Zamieszczono w nim wiele ciekawych artykułów poruszających istotne problemy zdrowotne wieku rozwojowego. Kilka z nich pragnę szczególnie zarekomendować.

Zespół antyfosfolipidowy to układowa choroba autoimmunizacyjna, charakteryzująca się występowaniem epizodów zakrzepowo-zatorowych w różnych narządach, a u kobiet także niepowodzeń położniczych, którym towarzyszy obecność autoprzeciwciał antyfosfolipidowych. W artykule „Znaczenie zespołu antyfosfolipidowego w patogenezie chorób naczyniowych OUN u dzieci” omówiono epidemiologię, obraz kliniczny i przebieg zespołu antyfosfolipidowego w populacji wieku rozwojowego oraz podano nowe kryteria klasyfikacyjne tej choroby według ACR/EULAR z 2023 roku i ich zastosowanie w populacji pediatrycznej.

Wiek inicjacji seksualnej uległ obniżeniu w ciągu ostatnich dekad. W Stanach Zjednoczonych prawie 2/3 nastolatków podejmuje współżycie seksualne przed ukończeniem 19 roku życia. Jednocześnie około 11% uczniów amerykańskich szkół zgłasza, że doświadczyło różnego stopnia przemocy na tle seksualnym, która jest jednym z czynników związanych z ryzykiem nieplanowanej ciąży wśród nastolatek i stanowi duży problem zarówno indywidualny, jak i społeczny, a także ma poważne konsekwencje zdrowotne, społeczne i ekonomiczne. W artykule „Antykoncepcja awaryjna – bezpieczeństwo stosowania w populacji nastoletnich dziewcząt” omówiono mechanizm działania doustnej i domacicznej antykoncepcji awaryjnej, wskazując na jej skuteczność, bezpieczeństwo oraz dostępność, a także jej stosowanie u młodocianych pacjentek w świetle prawa.

Polskie Towarzystwo Stomatologiczne podaje, że wady zgryzu są obok próchnicy i chorób przyzębia jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych jamy ustnej, szczególnie jeśli mowa o zdrowiu jamy ustnej u najmłodszych. Świadczą o tym statystyki, według których ponad 60% polskich dzieci i nastolatków w wieku 11-18 lat doświadcza problemów ze zgryzem. Liczne badania potwierdzają znaczenie lekarzy pediatrów przy wykrywaniu wad zgryzu, a także w przekazywaniu zaleceń oraz edukowaniu rodziców, jak należy dbać o zęby i zgryz dziecka. Wynika stąd potrzeba aktywnego włączania się pediatrów w profilaktykę stomatologiczną. W artykule „Opieka ortodontyczna od najmłodszych lat. O czym powinni pamiętać również pediatrzy?” przedstawiono klasyfikacje wad zgryzu, wskazania do wizyty u ortodonty oraz czynniki mające wpływ na kształtowanie zgryzu od najmłodszych lat. Podkreślono również rolę pediatrów i lekarzy rodzinnych w profilaktyce wad zgryzu u dzieci.

Świerzb (scabies) jest chorobą zakaźną wywołaną przez roztocze Sarcoptes scabiei, które jest wyłącznie ludzkim pasożytem. Zarażenie następuje drogą bezpośredniego kontaktu, który musi być odpowiednio długi (15-20 min). Zwykłe umycie rąk po badaniu pacjenta, u którego rozpoznaliśmy świerzb, wystarczy, aby nie był on zakaźny dla nas. Okres wylęgania świerzbu zależy od liczby przeniesionych roztoczy oraz od higieny osoby zarażonej. Wynosi od kilku dni do kilku tygodni. W artykule „Świerzb u dzieci – choroba częsta, a często nierozpoznana” omówiono etiopatogenezę, obraz kliniczny i postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne u dzieci zarażonych świerzbem.

Polecam również zapoznanie się z pozostałymi bardzo interesującymi artykułami prezentowanego numeru „Pediatrii po Dyplomie”.

Serdecznie zachęcam Państwa do lektury.