Temat numeru
Późne rozpoznanie całościowych zaburzeń rozwojowych u dzieci i nastolatków
lek. Magdalena Castello-Rokicka
lek. Patrycja Bąk
dr hab. n. med. Barbara Remberk
- Obraz kliniczny zaburzeń ze spektrum autyzmu i trudności związane z ich rozpoznaniem
- Podejrzenie zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci i młodzieży – wskazówki dla pediatrów
- Metody postępowania w zaburzeniach ze spektrum autyzmu stosowane z wyboru i w praktyce klinicznej
- Opis przypadku 14-letniego pacjenta i skutków opóźnienia postawienia u niego diagnozy autyzmu
Charakterystyka zaburzeń ze spektrum autyzmu
Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD – autism spectrum disorder) należą do grupy zaburzeń neurorozwojowych. Oznacza to, że jest to stan spowodowany odmiennym rozwojem ośrodkowego układu nerwowego (OUN), przede wszystkim w okresie płodowym i okołoporodowym. Odmienności w funkcjonowaniu OUN generalnie mają charakter trwały, zmienne w czasie mogą być natomiast obraz kliniczny i profil trudności pacjenta.
Dla ASD charakterystyczne są: trudności w zakresie komunikacji i interakcji społecznych, stereotypowe wzorce zachowań oraz ograniczone formy zainteresowań i aktywności. Obraz kliniczny jest zróżnicowany w zależności od pacjenta, jego wieku, sposobu wychowania i profilu trudności1.
Klasyfikacja DSM-5
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 5 (DSM-5) to klasyfikacja zaburzeń psychicznych stworzona przez American Psychiatric Association, a na całym świecie jest wykorzystywana w badaniach naukowych. Według klasyfikacji DSM-5 do postawienia diagnozy ASD wspomniane wyżej objawy w dwóch obszarach osiowych – deficytów w komunikacji społecznej i społecznych interakcjach oraz obecności ograniczonych, powtarzalnych wzorców zachowań, zainteresowań i aktywności – muszą występować od wczesnego dzieciństwa, jednak nie określono kryterium wieku. Umożliwia to bardziej precyzyjne diagnozowanie nastolatków i dorosłych, gdyż u tych pacjentów nieraz brakuje informacji dotyczących rozwoju wczesnodziecięcego. W kryteriach zwraca się też uwagę na ograniczenie codziennego funkcjonowania2. Klasyfikacja DSM-5 pozwala również na określenie ciężkości prezentowanych zaburzeń i wskazanie poziomu niezbędnego wsparcia – niewielkiego/umiarkowanego, istotnego bądź bardzo istotnego. Należy także uwzględnić obecność (lub ich brak) oraz stopień zaburzeń rozwoju mowy i niepełnosprawności intelektualnej.
Klasyfikacje ICD-10 i ICD-11
Od 2022 roku zgodnie z wytycznymi World Health Organization (WHO) obowiązuje 11 edycja klasyfikacji International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD-11). W poprzedniej wersji klasyfikacji (ICD-10) zaburzenia ze...
