Zespół jelita drażliwego u dzieci
Część 2: Trudności w leczeniu IBS u dzieci – jak pokonać nawrotowość objawów?

lek. Julia Dudkiewicz-Garbicz

lek. Alicia Garcia de los Huertos y Komuda

lek. Barbara Skowrońska

dr hab. n. med. Marcin Banasiuk

Klinika Gastroenterologii Dziecięcej i Pediatrii, Dziecięcy Szpital Kliniczny im. Polikarpa Brudzińskiego w Warszawie, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Adres do korespondencji:

lek. Alicia Garcia de los Huertos y Komuda

Klinika Gastroenterologii Dziecięcej i Pediatrii,

Dziecięcy Szpital Kliniczny im. Polikarpa Brudzińskiego w Warszawie,

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

ul. Żwirki i Wigury 63A, 02-091 Warszawa

e-mail: alicia.komuda@uckwum.pl

  • Wieloczynnikowa patogeneza IBS
  • Od interwencji dietetycznych po farmakoterapię – przegląd dostępnych metod leczenia IBS
  • Zapobieganie nawrotom objawów zaburzeń z grupy FAPD

Zespół jelita drażliwego (IBS – irritable bowel syndrome) to jedno z najczęstszych zaburzeń przewodu pokarmowego należących do grupy chorób związanych z czynnościowym bólem brzucha (FAPD – functional abdominal pain disorders). Patomechanizm IBS nie jest do końca poznany. Wiadomo natomiast, że w jego przebiegu dochodzi do zaburzeń czynności przewodu pokarmowego mimo braku organicznych uszkodzeń ściany jelit. IBS charakteryzuje się przewlekłymi bólami brzucha, wzdęciami oraz nieregularnymi wypróżnieniami, które mogą przybrać formę biegunek, zaparć lub ich naprzemiennego występowania. Wyróżnia się:

  • IBS z dominującą biegunką (IBS-D – irritable bowel syndrome associated with diarrhea)
  • IBS z dominującym zaparciem (IBS-C – irritable bowel syndrome associated with constipation)
  • IBS ze zmiennym rytmem wypróżnień (IBS-M – irritable bowel syndrome with mixed bowel habits)
  • IBS niesklasyfikowany (IBS-U – irritable bowel syndrome unclassified).

Rozpoznanie opiera się na IV kryteriach rzymskich z dokładnym wykluczeniem objawów alarmowych, do których należą: gorączka, niezamierzona utrata masy ciała, krew w stolcu, niedokrwistość. Choć IBS nie jest chorobą zagrażającą życiu, ma znaczny wpływ na jego jakość w sferze zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Pacjenci borykający się z tą jednostką chorobową niejednokrotnie wymagają nie tylko podejścia wielodyscyplinarnego, lecz także przemyślanej terapii w związku z nawrotowością objawów.

Etiologia

Etiologia IBS jest złożona i nadal nie w pełni poznana. Dotychczasowe badania wskazują na wpływ różnych mechanizmów na powstanie IBS, takich jak czynniki biologiczne, psychiczne i środowiskowe.

Zaburzenia motoryki jelit

Sugeruje się, że pacjenci z zaburzeniami czynnościowymi dolnej części przewodu pokarmowego mogą doświadczać zaburzeń motoryki jelit, co może mieć wpływ na czas pasażu jelitowego. W przypadku postaci zaparciowej może to również być związane z dyssynergią dna miednicy, a więc z brakiem odpowiedniej koordynacji mięśni przepony miednicy w czasie defekacji. U dorosłych pacjentów z IBS-C obserwuje się opóźniony pasaż jelitowy, natomiast u osób z IBS-D dochodzi do przyspieszenia pasażu jelitowego1.

Zaburzenia mikroflory jelitowej

Dysbioza, czyli zaburzenie równowagi flory jelitowej, ma wpływ na przepuszczalność jelit, poziom stanu zapalnego, motorykę jelit, a także interakcję mózg–jelito. U osób z IBS obserwuje się zmniejszoną różnorodność mikroorganizmów jelitowych, a der...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Leczenie

Głównym celem terapeutycznym jest powrót do standardowego, codziennego funkcjonowania dziecka. Kluczowe jest wytłumaczenie rodzicom i pacjentom istoty diagnozy, potencjalnych czynników wyzwalających [...]

Zapobieganie nawrotom objawów

Zaburzenia czynnościowe mają tendencję do ustępowania z czasem. W przeglądzie systematycznym w 18 badaniach prospektywnych z udziałem 1331 dzieci z FAPD [...]

Podsumowanie

Leczenie zaburzeń czynnościowych u dzieci niejednokrotnie stanowi wyzwanie wymagające wsparcia dietetyka, psychologa i/lub psychiatry. W diagnostyce FAPD, w tym IBS, kluczowe [...]
Do góry