prof. dr hab. n. med. Jarosław Peregud-Pogorzelski

Szanowni Państwo!

Przekazujemy Państwu świąteczne wydanie „Pediatrii po Dyplomie”. Jestem przekonany, że zamieszczone w nim artykuły zainteresują Państwa i będą pomocne w codziennej pracy. Kilka z nich zasługuje na szczególną uwagę.

Zespół okresowej gorączki, aftowego zapalenia jamy ustnej, zapalenia gardła i limfadenopatii szyjnej (PFAPA) to najczęstsza przyczyna nawracających epizodów gorączki z towarzyszącym zapaleniem gardła i migdałków u dzieci. Mimo coraz większej świadomości istnienia tego zespołu jego rozpoznanie wciąż stanowi duże wyzwanie dla lekarzy, szczególnie u pacjentów z krótkim wywiadem dotyczącym nawrotowych gorączek. W poszukiwaniu przyczyny nawracających gorączek pacjenci są często kierowani do immunologów, laryngologów, reumatologów czy hematologów. W artykule „Czy każda nawracająca gorączka z zapaleniem gardła wymaga antybiotykoterapii? Zespół PFAPA – wyzwanie diagnostyczne” na podstawie opisu dwóch przypadków klinicznych przedstawiono kluczowe informacje dotyczące obrazu klinicznego i kryteriów diagnostycznych zespołu PFAPA oraz zasad postępowania u chorych z jego rozpoznaniem.

Według klasyfikacji International League Against Epilepsy (ILAE) napady padaczkowe dzielimy na te, które mają ogniskowy, uogólniony lub nieznany początek, oraz na takie, których nie można zaklasyfikować. Napady o ogniskowym początku (rozpoczynające się w jednej półkuli) mogą przebiegać z prawidłową bądź zaburzoną świadomością. Mogą mieć charakter zarówno ruchowy, jak i nieruchowy. Napady nieruchowe obejmują: napady przebiegające z zaburzonymi funkcjami autonomicznymi, typu behavioral arrest (zahamowania ruchowego), napady o charakterze zaburzeń poznawczych, emocjonalnych i czuciowych. Wśród napadów uogólnionych (początek w obu półkulach) również wyróżniamy napady nieruchowe – napady nieświadomości typowe oraz atypowe. W artykule „Niedrgawkowe napady padaczkowe u dzieci – trudności diagnostyczne” przedstawiono semiologię napadów o ogniskowym oraz uogólnionym początku, charakterystykę napadów ogniskowych według lokalizacji oraz zespołów padaczkowych przebiegających z napadami nieświadomości. Ponadto omówiono niedrgawkowy stan padaczkowy i wyzwania pojawiające się w procesie diagnostycznym tych napadów.

Syncytialny wirus oddechowy (RSV) jest jedną z głównych przyczyn ostrych infekcji dróg oddechowych zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. W badaniu Global Burden of Disease z 2016 roku oszacowano, że RSV odpowiada za 24,8 mln epizodów ostrych infekcji dróg oddechowych i 76 600 zgonów rocznie. Według danych szacunkowych w 2019 roku na całym świecie RSV był przyczyną blisko 33 mln przypadków chorób dolnych dróg oddechowych, ponad 3 mln hospitalizacji i około 200 000 zgonów. Odnotowano 101 400 zgonów z powodu RSV wśród dzieci w wieku <5 lat, co stanowi 2% wszystkich zgonów dzieci na świecie i 3,6% wszystkich zgonów dzieci w wieku od 28 dni do 6 miesięcy. Zachęcam do zapoznania się z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Wakcynologii „Profilaktyka bierna zakażeń syncytialnym wirusem oddechowym (RSV) w populacji niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Wakcynologii – aktualizacja na sezon 2025/2026”.

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) jest jednym z najczęstszych zaburzeń neurorozwojowych występujących u dzieci. Cechuje się utrwalonym i nieadekwatnym do etapu rozwojowego wzorcem deficytu uwagi, nadruchliwości oraz impulsywności, który w istotnym stopniu dezorganizuje funkcjonowanie dziecka w różnych obszarach życia (w środowisku rodzinnym, edukacyjnym i społecznym). W artykule „Gdy podejrzewamy ADHD w wieku przedszkolnym” omówiono wyzwania diagnostyczne i terapeutyczne związane z rozpoznawaniem ADHD, ze szczególnym uwzględnieniem diagnostyki różnicowej, oraz zwrócono uwagę na znaczenie wczesnej interwencji behawioralnej i psychoedukacyjnej dla poprawy rokowań rozwojowych dziecka.

Zachęcam również Państwa do zapoznania się z pozostałymi bardzo interesującymi artykułami zawartymi w prezentowanym numerze „Pediatrii po Dyplomie”.

W związku ze zbliżającymi się świętami Bożego Narodzenia życzę Państwu wyjątkowych, przepełnionych miłością chwil spędzonych w gronie rodzinnym.