Gdy podejrzewamy ADHD w wieku przedszkolnym
dr n. med. Aleksandra Lewandowska
- Wyzwania diagnostyczne i terapeutyczne związane z rozpoznawaniem ADHD u dzieci w wieku przedszkolnym
- Kryteria diagnostyczne ADHD według DSM-5 i ICD-11
- Diagnostyka różnicowa ADHD w wieku przedszkolnym
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD – attention deficit hyperactivity disorder) jest jednym z najczęstszych zaburzeń neurorozwojowych występujących u dzieci. Cechuje się utrwalonym i nieadekwatnym do etapu rozwojowego wzorcem deficytu uwagi, nadruchliwości oraz impulsywności, który w istotnym stopniu dezorganizuje funkcjonowanie dziecka w różnych obszarach życia, w tym w środowisku rodzinnym, edukacyjnym i społecznym1,2. Zaburzenie to rozpoczyna się zazwyczaj w dzieciństwie, a jego objawy mogą utrzymywać się przez całe życie, choć ich manifestacja może ulegać zmianie z wiekiem3. Mimo że oficjalna diagnoza ADHD jest często stawiana dopiero w wieku szkolnym, liczne badania wykazują, że symptomy zaburzenia mogą być widoczne już znacznie wcześniej, nawet przed ukończeniem 3 roku życia4. W wieku przedszkolnym (3-5 lat) objawy mogą być trudniejsze do interpretacji ze względu na naturalnie wysoki poziom aktywności i impulsywności dzieci w tym okresie, jednak ich intensywność, przewlekłość i uogólniony charakter w różnych środowiskach (dom, przedszkole, grupa rówieśnicza) powinny zwracać uwagę rodziców i specjalistów5. Wczesna identyfikacja ADHD ma kluczowe znaczenie, ponieważ daje możliwość szybkiej interwencji terapeutycznej, która może znacząco ograniczyć ryzyko wtórnych trudności emocjonalnych, poznawczych i społecznych, w tym: zaburzeń lękowych, depresji, trudności szkolnych czy problemów w relacjach interpersonalnych6. Zaniedbanie wczesnych objawów ADHD wiąże się z narastającymi problemami adaptacyjnymi i funkcjonalnymi, które mogą mieć charakter chroniczny7. Dodatkowo rozpoznanie ADHD u dzieci w okresie przedszkolnym może pomóc w zrozumieniu i interpretacji ich zachowań, co pozwala rodzicom oraz nauczycielom lepiej dostosować strategie wychowawcze i edukacyjne. Interwencje behawioralne i psychoedukacyjne dostosowane do potrzeb rozwojowych dzieci w tym wieku wykazują wysoką skuteczność w redukowaniu objawów ADHD i we wspieraniu pozytywnych wzorców funkcjonowania8.
ADHD jako zaburzenie neurorozwojowe
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi jest zaburzeniem neurorozwojowym uznawanym zarówno w piątym wydaniu klasyfikacji zaburzeń psychicznych Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) opracowanej przez American...