Na ważny temat
Zagrożenie samobójstwem – praktyczne postępowanie
Dr hab. med. Tomasz Pawełczyk
Samobójstwo jest poważnym i wielowymiarowym problemem psychiatrycznym oraz społecznym. Wskaźniki samobójstw w Polsce utrzymują się na wysokim poziomie, tj. powyżej europejskiej średniej. Umiejętność oceny ryzyka samobójstwa oraz wdrożenia adekwatnego postępowania należy do podstawowych umiejętności praktycznych w psychiatrii. Staranne badanie psychiatryczne pozostaje metodą cechującą się najwyższą zdolnością w zakresie przewidywania samobójstw. Z uwagi jednak na znaczną złożoność zagadnienia i jego dynamiczne uwarunkowania etiologiczne nie jest możliwa na bazie aktualnego stanu wiedzy pewna predykcja działań samobójczych. Dlatego w trakcie badania niezbędne jest zachowanie wyjątkowej staranności zarówno w kwestiach diagnostycznych, jak i w zakresie dokumentowania przeprowadzonych działań. W artykule zamieszczono informacje niezbędne przy podejmowaniu decyzji przez lekarzy praktyków stykających się z pacjentami zagrożonymi samobójstwem.
Samobójstwo jest świadomym i zamierzonym działaniem mającym na celu pozbawienie się życia. Co roku na świecie ginie tak prawie 1 mln osób.[1] Obecny oszacowany przez WHO średni współczynnik samobójstw wynosi na świecie ok. 10,6 na 100 tys., a co 40 sekund samobójstwo popełnia jedna osoba. W ciągu ostatnich 45 lat częstość samobójstw wzrosła o 60 proc. W wielu krajach należą one do pierwszych trzech głównych przyczyn śmierci wśród osób w wieku 15-44 lat i pierwszych dwóch dla 10-24-latków (po wypadkach komunikacyjnych). Szacuje się, że częstość prób samobójczych niezakończonych zgonem jest 10-20-krotnie wyższa. Najwyższe w Europie współczynniki samobójstw obserwuje się na Litwie, w Rosji, na Białorusi, w Kazachstanie i na Ukrainie, najniższe zaś w Tadżyskistanie, Azerbejdżanie, Grecji, na Cyprze i w Izraelu. Polska należy do krajów o częstości samobójstw przewyższającej średnią światową i europejską. Według dostępnych i potwierdzonych przez WHO danych z 2016 roku współczynnik samobójstw wynosił w Polsce 16,2 na 100 i zamierzonym działaniem mającym na celu pozbawienie się życia. Co roku na świecie ginie tak prawie 1 mln osób.[1] Obecny oszacowany przez WHO średni współczynnik samobójstw wynosi na świecie ok. 10,6 na 100 tys., a co 40 sekund samobójstwo popełnia jedna osoba. W ciągu ostatnich 45 lat częstość samobójstw wzrosła o 60 proc. W wielu krajach należą one do pierwszych trzech głównych przyczyn śmierci wśród osób w wieku 15-44 lat i pierwszych dwóch dla 10-24-latków (po wypadkach komunikacyjnych). Szacuje się, że częstość prób samobójczych niezakończonych zgonem jest 10-20-krotnie wyższa. Najwyższe w Europie współczynniki samobójstw obserwuje się na Litwie, w Rosji, na Białorusi, w Kazachstanie i na Ukrainie, najniższe zaś w Tadżyskistanie, Azerbejdżanie, Grecji, na Cyprze i w Izraelu. Polska należy do krajów o częstości samobójstw przewyższającej średnią światową i europejską. Według dostępnych i potwierdzonych przez WHO danych z 2016 roku współczynnik samobójstw wynosił w Polsce 16,2 na 100 tys. mieszkańców.
