BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Przegląd badań
Poziom bezpieczeństwa przywiązania a ryzyko otyłości u dzieci i młodzieży
Lek. Anna Sierakowska
Otyłość będąca coraz poważniejszym problemem cywilizacyjnym oraz jej konsekwencje zdrowotne i społeczne stanowią przedmiot dociekań klinicystów i badaczy. Nadal niedocenianą, możliwą przyczyną rozwoju otyłości są relacje rodzicielskie z dziećmi już w najwcześniejszych okresach ich życia. Niniejsza praca ma na celu przegląd najnowszych badań dotyczących zależności między przywiązaniem a rozwojem otyłości oraz efektywnością jej leczenia u dzieci i młodzieży.
Otyłość jest chorobą przewlekłą określaną mianem choroby cywilizacyjnej. Spowodowana jest nadmierną podażą energii zawartej w pożywieniu w stosunku do energii wydatkowanej przez organizm, skutkiem czego jej nadmiar jest magazynowany w postaci tkanki tłuszczowej. Otyłość u dzieci i młodzieży definiuje się jako wartość BMI dla płci i wieku w rozkładach centylowych mieszczącą się na poziomie i powyżej 95. centyla, za nadwagę przyjmuje się wartość BMI mieszczącą się między 85. a 95. centylem (rozkłady dla norm WHO 2007).[1]
Klasyfikacje ICD-10[2] ani DSM-5[3] nie uwzględniają otyłości spowodowanej czynnikami psychicznymi. Pod kodem F50.4 w klasyfikacji ICD-10 figuruje przejadanie się związane z innymi czynnikami psychologicznymi, klasyfikacja DSM-5 jako pierwsza wprowadziła natomiast do grupy zaburzeń odżywiania napadowe objadanie się – BED (binge-eating disorder), które może, lecz nie musi prowadzić do otyłości.
Odsetek osób z nadwagą i otyłych na świecie, a także w Polsce wzrasta. Podwoił się on od 1980 roku i w 2014 roku problem dotyczył 52 proc. ogólnoświatowej populacji osób dorosłych, spośród których nadwagę miało 39 proc., a 13 proc. było otyłych.[4] Pod koniec 2014 roku zbyt dużą masę ciała miało 62 proc. mężczyzn i 46 proc. kobiet mieszkających w Polsce.[5]
Kwestia nadmiernej masy ciała dotyczy także dzieci i młodzieży. W europejskim regionie WHO nadwaga jest najpowszechniejszym problemem zdrowotnym wieku dziecięcego.[6] W Polsce w 2014 roku wśród nastolatków w wieku 11-15 lat nadwaga i otyłość występowały u 19,2 proc. chłopców oraz 10,4 proc. dziewcząt,[7] w 2015 roku dotyczyły 22,3 proc. uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych.[8]
Do najpoważniejszych konsekwencji otyłości należą:
- hiperlipidemia,
- choroby sercowo-naczyniowe, takie jak nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, powikłania zakrzepowe, choroba niedokrwienna mięśnia sercowego,
- upośledzenie tolerancji glukozy i w efekcie rozwój cukrzycy typu 2.
Ponadto otyłość może być przyczyną bezdechu sennego, jednym z czynników rozwoju astmy oskrzelowej oraz problemów gastroenterologicznych, takich jak refluks żołądkowo-przełykowy, kamica pęcherzyka żółciowego oraz stłuszczenie wątroby. Niezaprzeczal...
