Prawidłowe rozpoznanie

Zespół słabości a zaburzenia depresyjne

Dr hab. med. Donata Kurpas, prof. nadzw. UM

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

Adres do korespondencji: Dr hab. med. Donata Kurpas, prof. nadzw. UM, Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, ul. Syrokomli 1, 51-141 Wrocław, e-mail: dkurpas@hotmail.com

Rozpoznanie, czy mamy do czynienia z chorobą somatyczną, czy zaburzeniem psychiatrycznym, jest niezwykle ważne. Jeszcze więcej tematów o ich różnicowaniu, trudnościach diagnostycznych i terapeutycznych pojawi się na Kongresie Akademii po Dyplomie „Psychiatria”, który odbędzie się 23 marca 2019 roku w Warszawie.

Serdecznie zapraszamy!

Zespół słabości (frailty syndrome – ZS) stan, w którym dochodzi do zmniejszenia zdolności organizmu do utrzymania homeostazy wobec czynników stresogennych, jest niezależnym czynnikiem ryzyka wcześniejszego zgonu w następstwie instytucjonalizacji, wielochorobowości, upadków, nietrzymania moczu i unieruchomienia. Udowodniony bezpośredni związek między wzrostem liczby osób z zespołem słabości a wzrostem kosztów w sektorach ochrony zdrowia i opieki społecznej wobec jednoznacznie postępującego procesu starzenia się i potencjalnej odwracalności ZS uzasadnia stosowanie ukierunkowanych interwencji mających na celu wczesne rozpoznawanie zespołu słabości i identyfikację czynników ryzyka.

Ze względu na charakter wczesnych objawów klinicznych ZS może być mylone z zaburzeniami depresyjnymi, ale również wcześniejsze rozpoznanie zaburzeń depresyjnych potencjalnie może opóźniać diagnostykę w kierunku ZS.

Celem artykułu jest przedstawienie obrazu klinicznego, diagnostyki, terapii i wczesnej prewencji ZS z podkreśleniem elementów, które mogą utrudniać wczesną diagnostykę różnicową ZS i zaburzeń depresyjnych.

Wiek podeszły zaczyna być traktowany jako niezależny czynnik ryzyka zarówno zespołu słabości (frailty syndrome – ZS), jak i zaburzeń depresyjnych. W 2014 roku na świecie żyło 868 mln osób powyżej 60. r.ż. (12 proc. ogółu ludności), w 2030 roku liczba ta zwiększy się do 1,2 mld (16 proc. ogółu ludności), a w 2050 roku osiągnie 2,03 mld (21 proc. populacji). Prognozowane znaczne przyspieszenie tempa starzenia się ludności Europy po 2035 roku spowoduje wzrost mediany wieku ludności w Polsce. W 2060 roku przekroczy ona poziom 54 lat i będzie, poza Słowacją, najwyższa w całej Unii Europejskiej.[1]

Jedną z konsekwencji starzejącej się populacji jest spodziewany wzrost liczby osób z ZS, bo chociaż zespół ten może dotykać pacjentów młodszych, zwłaszcza przebywających na oddziałach intensywnej opieki medycznej, to prawdopodobieństwo jego wystąpienia rośnie wraz z wiekiem.[2-4] Pogorszenie sprawności funkcjonalnej w zakresie wykonywania czynności dnia codziennego, ryzyko niedożywienia, zaburzenia funkcji poznawczych, wielochorobowość czy sarkopenia[5] są często spotykane w wieku podeszłym, jednak frailty oznacza zaburzenia polegające na progresji zespołu niesprawności wpisanego w wiek podeszły, która wiąże się z:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Definicja frailty

Określenie frailty w tłumaczeniu z języka angielskiego oznacza słabość, kruchość, ułomność, wątłość i często jest rozumiane jako antonim dla pomyślnego starzenia [...]

Częstość występowania

Przegląd systematyczny 21 badań[4] wskazuje, że całkowita częstość występowania ZS w populacji ogólnej wynosi 10,7 proc. Na 9,9 proc. oszacowano rozpowszechnienie [...]

Etiopatogeneza

Chociaż występowanie ZS opisywano u osób młodych będących pacjentami oddziałów intensywnej terapii, to ostatecznie uznano, że istotnym czynnikiem ryzyka wystąpienia tej [...]

Diagnostyka ZS

Najbardziej znanym narzędziem do diagnozowania ZS i najczęściej stosowanym w badaniach naukowych na świecie jest model fenotypowy opracowany w 2001 roku [...]

Terapia ZS

Suplementacja witaminy D należy do najlepiej udowodnionych i najbardziej obiecujących elementów terapii ZS. Niedobór witaminy D u osób w wieku podeszłym [...]

Prewencja ZS

Przeglądy systematyczne potwierdzają, że interwencje ukierunkowane na czynniki ryzyka i zaburzenia funkcjonalne podejmowane w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej i opieki społecznej [...]

Podsumowanie

Najważniejsze jest zapewnienie osobom z ZS ciągłej i zintegrowanej opieki interpersonalnej na wysokim poziomie oraz wczesna diagnostyka różnicowa ZS i zaburzeń [...]

Do góry