prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki

Szanowni Państwo,

przekazuję w Państwa ręce kolejny numer „Psychiatrii po Dyplomie”. To ostatnie wydanie w tym roku, który minął – jak każdy – bardzo szybko. Ten zapisze się jednak w naszej pamięci jako odmienny, pełen niepewności, ale także wielu nowych przemyśleń i doświadczeń. Sytuacja pandemiczna zmieniła nasz sposób funkcjonowania we wszystkich dziedzinach i przewartościowała wiele aksjomatów. „Psychiatria po Dyplomie” pozostaje jednak niezmienna – jak zawsze staramy się poruszać najbardziej aktualne tematy związane z diagnozą, terapią i aspektami prawnymi tej dziedziny medycyny.

W bieżącym numerze tematem przewodnim są stany mieszane w psychiatrii. Zaburzenia afektywne, zwłaszcza ze spektrum choroby dwubiegunowej, od zawsze stanowiły wyzwanie w diagnostyce psychiatrycznej. Badania podstawowe i doświadczenia farmakoterapii zbliżają chorobę dwubiegunową do grupy schizofrenii, a psychopatologia wciąż manifestuje się głównie dynamicznymi lub permanentnymi wahaniami nastroju. Na koniec zaś niebywałe wyzwanie stanowi diagnoza stanów mieszanych, różnicowanie z zaburzeniami psychotycznymi, uzależnieniami czy poważnymi zaburzeniami osobowości. Dynamika funkcjonowania pacjentów oraz ograniczenia farmakoterapii powodują, że rokowanie osób, u których występują stany mieszane, jest niekorzystne. Artykuł dr. Macieja Żerdzińskiego i lek. Natalii Flajszok w przejrzysty sposób przedstawia wyzwania diagnostyczne i sposoby leczenia tej grupy pacjentów. Warto poświęcić kwadrans, by raz jeszcze zgłębić wyjątkowość stanów mieszanych.

Zapraszam także do lektury stałych działów naszego czasopisma: Pozytywnego zdziwienia w psychiatrii, które tym razem dotyczy sfery neuromodulacji, oraz widzianych Okiem praktyka aspektów funkcjonowania centrów zdrowia psychicznego (CZP). Neuromodulacja to nowoczesna, raczkująca dziedzina psychiatrii, ostrożnie i nienachalnie zdobywająca zwolenników, ale przede wszystkim bardzo bezpieczna. Podzielam optymizm prof. Krzysztofa Kuci co do możliwości terapeutycznych tej dziedziny. Doktor Marek Balicki trafnie analizuje dane dotyczące funkcjonowania CZP i pozostałej części psychiatrycznej ochrony zdrowia. Wnikliwie opracowane dane porównawcze paradoksalnie nie są zaskakujące – model CZP sprawdza się, wzrasta liczba udzielanych świadczeń, maleje natomiast liczba i czas hospitalizacji. Co mnie zainteresowało? Proponuję zwrócić uwagę na fakt, że mniejszy podmiot radzi sobie znacznie lepiej niż duży.

W tym numerze nie zabrakło także wątków związanych z seksem. Seksualność ma wymiar wielopłaszczyznowy, dlatego prof. Zbigniew Lew-Starowicz odpowiada na pytanie, które dysfunkcje seksualne leczyć łatwo, a które wyjątkowo trudno. Doktor Maria Filip podejmuje analizę równie złożonego zagadnienia – zaburzeń erekcji, przedstawiając kryteria diagnostyczne i dostępne metody terapii.

W grudniowym wydaniu nie powinny umknąć uwadze artykuły przygotowane przez prof. Marka Krzystanka i Błażeja Domagałę oraz zespół młodych psychiatrów, ponieważ są bezpośrednio powiązane z obecną sytuacją pandemiczną. W pierwszej z prac autorzy opisują możliwości zastosowania telemedycyny – jej hybrydowego wykorzystania w terapii psychiatrycznej. Kolejny artykuł dotyka natomiast neuropsychiatrycznych powikłań zakażenia SARS-CoV-2, w tym nowego, nie do końca poznanego zjawiska, określanego mianem brain fog.

Zainteresowanie Czytelników z pewnością wzbudzi także praca przygotowana przez naukowców z Ośrodka Medycyny Snu Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, poświęcona terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu bezsenności.

Jeszcze raz bardzo dziękuję, że jesteście Państwo z nami w tych trudnych czasach. Mam nadzieję, że przyszły rok przyniesie nam nowe, pozytywne doświadczenia, a z tych, które przeżyliśmy i przeżywamy, wyjdziemy mocniejsi i wewnętrznie bogatsi. Tymczasem życzę Państwu udanej, owocnej lektury naszego czasopisma, ale przede wszystkim zdrowych, spokojnych, rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia i szczęśliwego Nowego Roku. Oby na przekór dystansowi wymuszonemu przez pandemię ten czas przyczynił się do przeżywania bliskich relacji i zaowocował refleksjami, które niosą nadzieję na przyszłość.