BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Per aspera ad astra
Brain fog i inne powikłania neuropsychiatryczne COVID-19
dr n. med. Maria Filip1,2
mgr Aleksandra Skiba2
dr n. med. Tomasz M. Gondek1,3
lek. Anna Szczegielniak1,4
- Co już wiemy o psychicznych konsekwencjach pandemii SARS-CoV-2
- Objawy neuropsychiatryczne związane z chorobą COVID-19
- Znaki zapytania i perspektywy badawcze
Koronawirus SARS-CoV-2, odpowiedzialny za rozwój choroby zakaźnej o nazwie COVID-19, został wykryty po raz pierwszy w Wuhan w Chinach, a następnie w błyskawicznym tempie rozprzestrzenił się na cały świat. Według danych przedstawionych przez Ministerstwo Zdrowia – w ostatnim dniu października 2020 r. w Polsce odnotowano 21 897 nowych przypadków zakażenia tym wirusem; łącznie zakażenie potwierdzono u ponad 362 000 osób1. Pandemia, oprócz realnego wzrostu śmiertelności i globalnego kryzysu gospodarczego, niewątpliwie wpływa i będzie wpływać na zdrowie psychiczne milionów osób na świecie.
Przewiduje się, że wielu pacjentów ze stwierdzonymi jeszcze przed wybuchem pandemii zaburzeniami psychicznymi będzie odczuwało jej negatywne skutki psychologiczne, częściowo wynikające z nasilonej samotności, częściowo – z trudności ekonomicznych. Pacjenci z zaburzeniami lękowymi i depresyjnymi mogą negatywnie reagować na ciągłe doniesienia medialne dotyczące pandemii, niepewność związaną z jej konsekwencjami i dalszym przebiegiem. Ponadto sama kwarantanna czy przebywanie w izolacji mogą powodować m.in. niepokój, splątanie lub nawet objawy zespołu stresu pourazowego2.
Jak dotąd dysponujemy niewieloma danymi na temat problemów psychicznych występujących u osób z COVID-19. Jednak badania dotyczące wcześniejszych epidemii spowodowanych przez różne gatunki koronawirusów sugerują, że pacjenci z COVID-19 będą wykazywali objawy i zaburzenia psychiatryczne3,4. W przeglądzie systematycznym (60 badań, N >2500 przypadków) opublikowanym przez Rogersa i wsp. przeprowadzono analizę – pod kątem problemów psychiatrycznych – pacjentów hospitalizowanych z powodu SARS (severe acute respiratory syndrome) lub MERS (Middle East respiratory syndrome)5. Badanie wykazało, że podczas ostrej infekcji ok. 42% przejawiało bezsenność, 20-40% objawy majaczenia, 38% upośledzenie uwagi i koncentracji, 36% lęk, 34% upośledzenie pamięci, a 33% zaburzenia nastroju5.
Objawy neuropsychiatryczne w przebiegu COVID-19
Patogeneza, czyli mechanizm powstawania zaburzeń psychicznych pojawiających się w związku z pandemią COVID-19, może obejmować czynniki biologiczne i psychospołeczne. Wydaje się, że COVID-19 wpływa na czynność ośrodkowego układu nerwowego, co może ...
Gdy pandemia narastała, coraz więcej naukowców zaczęło opisywać przypadki pacjentów z powikłaniami neuropsychiatrycznymi związanymi z COVID-19. Na obecnym etapie lekarze nie potrafią określić, jak powszechne są te powikłania7. W kwietniu 2020 r. g...