prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki

Szanowni Państwo!

Oddaję do Państwa dyspozycji i lektury pierwszy numer „Psychiatrii po Dyplomie” w 2022 r. Ukazuje się on w trakcie największej, ale miejmy nadzieję, że już ostatniej fali pandemii COVID-19. Pozytywne zdziwienie, które wyraża w swoim artykule prof. Jerzy Samochowiec wraz z zespołem, dotyka właśnie sytuacji pandemicznej w psychiatrii. Autorzy zwracają szczególną uwagę na korzystną rolę, jaką odegrało w tym czasie zjawisko określane mianem „e-mental health”. Rozwiązania z tej dziedziny zostały przyjęte przychylnie przez pacjentów, pracowników zajmujących się opieką psychiatryczną i przez płatnika. W zgodnej opinii m.in. teleporady pozwoliły zapobiec załamaniu się systemu ochrony zdrowia w tym zakresie.

W bieżącym numerze jak zawsze ciekawy temat podjął prof. Zbigniew Lew-Starowicz. W artykule z cyklu Pytania i odpowiedzi charakteryzuje sprawczynie przestępstw seksualnych. Zaznacza, że jest ich znacznie mniej niż mężczyzn, jednak prowadzenie pracy terapeutycznej wśród kobiet okazuje się trudniejsze m.in. z powodu braku przeznaczonych specjalnie dla nich programów leczenia.

Tematem numeru jest artykuł dr hab. Emilii J. Sitek i dr Ingi Dziembowskiej poświęcony interwencjom niefarmakologicznym w różnych wariantach choroby Alzheimera. To bardzo interesująca praca, a zarazem – wyjątkowo praktyczna. Farmakoterapia pacjentów z otępieniem ma znane od dawna ograniczenia, dlatego warto zapoznać się z takimi metodami, jak rehabilitacja poznawcza, interwencje terapeutyczne ukierunkowane na diadę osoba chora–opiekun czy grupowe interwencje terapeutyczne na odległość z uwzględnieniem zarówno zasad terapii reminiscencyjnej, jak i strategii kompensacyjnych.

Podobną tematykę podejmuje w swojej pracy prof. Agnieszka Słowik. W artykule przedstawia zagadnienia dotyczące farmakoterapii wspomagającej w zaburzeniach funkcji poznawczych, szczegółowo opisując rolę cytykoliny i nicergoliny w tym zakresie. Przygotowane przez Panią Profesor opracowanie w klarowny sposób przybliża wnioski z najnowszych badań i metaanaliz.

Kolejna publikacja, autorstwa dr. Marcina Kopki, przedstawia trudne diagnostycznie zagadnienie współistnienia zaburzeń depresyjnych i epilepsji. Autor dokładnie analizuje neurobiologiczne mechanizmy obu chorób i łączące je zależności, a przede wszystkim daje praktyczne wskazówki, jak leczyć pacjentów z taką współchorobowością.

Następny praktyczny materiał w tym wydaniu dotyczy równie skomplikowanej kwestii. Manifestacja psychiatryczna porfirii jest od zawsze wyzwaniem diagnostycznym i farmakologicznym. Prof. Małgorzata Janas-Kozik i lek. Krzysztof M. Wilczyński szczegółowo opisują tę tematykę. Najważniejsze jest to, że wskazują dokładnie, jakich leków należy unikać u pacjentów z porfirią.

Na koniec chciałbym zachęcić Państwa do przeczytania dwóch artykułów zamieszczonych w stałych działach. W tekście z cyklu Paragrafy w psychiatrii sędzia Krzysztof Eichstaedt analizuje korzyści i zagrożenia związane ze sporządzeniem tzw. opinii prywatnej w sprawie karnej. Wyraźnie zaznacza, dlaczego osoba wydająca taką opinię nie powinna używać tytułu biegłego sądowego oraz jakie warunki musi spełniać opinia, aby była pełna i rzetelna. Niezwykle pouczająca lektura. W artykule z cyklu Per aspera ad astra przedstawicielki środowiska młodych naukowców (dr Anna Szczegielniak i wsp.) poruszają bardzo aktualne zagadnienie uzależnień związanych z nowymi technologiami i ich miejsca w ICD-11. Wspominają o kontrowersjach towarzyszących wyróżnieniu w tej klasyfikacji nowej jednostki – zaburzenia związanego z graniem (gaming disorder). Jak podkreślają, konieczne jest znalezienie złotego środka pomiędzy korzystaniem z dobrodziejstw cyfryzacji a właściwym rozpoznawaniem patologicznego użytkowania najnowszych narzędzi technologicznych.

Drodzy Czytelnicy, z radością zapraszam do lektury lutowego numeru, jednocześnie życząc dużo zdrowia w tym trudnym dla nas wszystkich okresie.