Pozytywne zdziwienie w psychiatrii

Nowe spojrzenie na osobowość i zaburzenia osobowości w ICD-11

dr n. med. Katarzyna Wachowska

Klinika Psychiatrii Dorosłych Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Osobowość to trudno uchwytny, wielowymiarowy konstrukt teoretyczny. Jego zrozumienie przysparza niejednokrotnie trudności nie tylko adeptom medycyny czy psychologii, lecz także bardzo doświadczonym psychiatrom i psychologom. Nie jest to zaskakujące – istnieje wiele psychologicznych teorii osobowości, a sama psychologia osobowości stanowi osobny, trwający cały semestr przedmiot na studiach psychologicznych. Pozytywnie zadziwiać może więc prostota, a zarazem użyteczność definicji osobowości zaproponowanej w klasyfikacji ICD-11.

ICD-11 definiuje osobowość bardzo ogólnie, jako indywidualny, charakterystyczny dla danej jednostki sposób zachowania, doświadczania życia, spostrzegania i interpretowania siebie, innych ludzi, wydarzeń i sytuacji. To wygodna definicja, skoncentrowana na aspekcie osobowości uchwytnym dla obserwatora, którym zazwyczaj jest diagnosta – lekarz lub psycholog. Takie ujęcie definicyjne pomaga także pójść o krok dalej, czyli zdefiniować osobowość nieprawidłową.

Dotychczasowe ujęcia zaburzeń osobowości – w klasyfikacjach ICD-10 i DSM-5 – były bardzo silnie kategoryzacyjne. Opierały się bowiem na modelu medycznym – skoncentrowanym na objawach, różnicowaniu i jednoznacznej diagnozie. Takie podejście jest, n...

W najnowszej wersji kryteriów diagnostycznych zaburzenia osobowości zostały ujęte zdecydowanie bardziej jako spektrum, w którego obszarze poszczególne formy danego zaburzenia mogą płynnie przechodzić w siebie nawzajem. Pozytywnie zaskakuje elastyczność i funkcjonalność takiego podejścia.

Do góry