ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Nowoczesna psychiatria
Markery biologiczne w schizofrenii
lek. Bogna Bogudzińska
prof. dr hab. n. med. Błażej Misiak
- Jakie warunki powinien spełniać idealny biomarker
- Potencjalne markery biologiczne przydatne we wczesnym rozpoznawaniu schizofrenii
- Wyzwania na przyszłość i dalsze kierunki badań w tym zakresie
Schizofrenia jest zaburzeniem, które charakteryzuje się zróżnicowanym przebiegiem klinicznym. Jej rozpowszechnienie w populacji ogólnej wynosi ok. 0,5%1. Wczesny początek oraz długotrwały przebieg sprawiają, że chorzy wymagają kompleksowego leczenia i wsparcia społecznego.
Niebagatelną rolę w skutecznym leczeniu schizofrenii odgrywa jej wczesne rozpoznanie – w związku z tym duże nadzieje wiązano z odkryciem biologicznych markerów tej choroby. Markerami biologicznymi danego schorzenia nazywamy te czynniki, których obecność w tkankach umożliwia rozpoznanie choroby, określenie zmian fizjologicznych, a także odpowiedzi na leczenie. Są one stabilne, charakterystyczne dla danej jednostki chorobowej. Głównym warunkiem, który musi zostać spełniony, aby dany czynnik został uznany za marker biologiczny danego schorzenia, jest jego występowanie wyłącznie w przypadku określonej jednostki chorobowej2. W węższym znaczeniu biomarker odnosi się do zmian molekularnych w tkankach i płynach ustrojowych, które mogą pełnić funkcję wskaźnika przebiegu klinicznego3. Oprócz wspomnianej specyficzności biomarkery powinny wyróżniać się wysoką czułością, swoistością i precyzją pomiaru. Ponadto idealny biomarker powinien cechować się zdolnością do różnicowania patologii już na wczesnym etapie diagnozowania, długim czasem półtrwania w próbce materiału oraz łatwym i szybkim sposobem pomiaru2,4.
W przypadku schizofrenii pojawiają się wątpliwości, czy którykolwiek z ocenianych parametrów odpowiada podanej definicji. Celem pracy jest przedstawienie najczęściej opisywanych czynników, które w przyszłości mogą okazać się przydatne jako markery biologiczne schizofrenii4,5.
Czynniki zapalne i układ immunologiczny
Dowody naukowe jednoznacznie wskazują na znaczenie zjawisk immunologicznych w etiologii i przebiegu schizofrenii. Zasugerowano, że dysfunkcje układu odpornościowego mogą być endofenotypem tego zaburzenia. Z definicji endofenotypem jest marker związany z chorobą, występujący również w remisji oraz obecny częściej u zdrowych krewnych pacjentów niż w populacji ogólnej3,6,7.
Dotychczas wykazano, że stężenie interleukin (IL-2, IL-3, IL-8, IL-10, IL-12, IL-15, IL-18), endogennego antagonisty receptora IL-1 (IL-1RA) oraz rozpuszczalnego receptora IL-2 (sIL-2R) jest podwyższone we krwi pacjentów z rozpoznaniem schizofreni...