Według danych United Nations Sexual and Reproductive Health Agency z 2019 r. 407 mln kobiet na świecie używało antykoncepcji hormonalnej¹. W związku z dużym zapotrzebowaniem w tym zakresie opracowano wiele metod – najogólniej można je podzielić na te, które obejmują stosowanie progesteronu, oraz te, które wykorzystują połączenie estrogenu z progesteronem. Wśród rodzajów długo działającej antykoncepcji progesteronowej dostępne są: wkładki wewnątrzmaciczne wydzielające lewonorgestrel, implanty podskórne wydzielające etonogestrel, iniekcje domięśniowe z octanem medroksyprogesteronu oraz doustna antykoncepcja progesteronowa (tzw. jednoskładnikowa). Wśród rozwiązań obejmujących zarówno progesteron, jak i estrogen znajdują się krążki dopochwowe oraz najpopularniejsza obecnie metoda – dwuskładnikowa doustna antykoncepcja hormonalna².

Powszechność antykoncepcji hormonalnej wpłynęła na pojawienie się wielu badań dotyczących jej wpływu na zdrowie somatyczne. Z kolei zainteresowanie jej oddziaływaniem na zdrowie psychiczne wzrosło szczególnie po publikacji duńskiego badania przeprowadzonego wśród miliona kobiet, w którym wykazano, że w ciągu pierwszych miesięcy stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej stwierdza się 1,8-krotny wzrost ryzyka pierwszej diagnozy depresji lub przyjmowania leków przeciwdepresyjnych oraz 2-krotny wzrost ryzyka prób samobójczych lub samobójstw dokonanych³. Mimo tak dużej próby badawczej w późniejszych analizach nie udało się powtórzyć tych wniosków⁴.

Celem artykułu jest podsumowanie aktualnej wiedzy dotyczącej wpływu antykoncepcji hormonalnej na zdrowie psychiczne.

Wpływ antykoncepcji hormonalnej na zdrowie psychiczne – przegląd badań

Obecnie nie ma spójnych wniosków dotyczących oddziaływania doustnej antykoncepcji hormonalnej na zdrowie psychiczne w populacji ogólnej⁵. Niektóre badania wskazują jednak na pewne zależności między zaburzeniami nastroju a przyjmowanymi doustnymi środkami antykoncepcyjnymi. Szacunki wewnątrzosobnicze badania NESDA (Netherlands Study of Depression and Anxiety) ujawniły zwiększone objawy depresyjne i częstsze występowanie zaburzeń depresyjnych w trakcie stosowania doustnej antykoncepcji, podczas gdy szacunki międzyosobnicze wykazały mniejsze objawy depresyjne i spadek częstości występowania zaburzeń depresyjnych⁶.