Depresja poporodowa

Depresja poporodowa (PPD – postpartum depression) należy do okołoporodowych zaburzeń psychicznych. W krajach europejskich częstość jej występowania szacuje się na ok. 10-16%¹. W Polsce dotyka ona ok. 16-18% kobiet². Choroba rozwija się w ciągu kilku tygodni (wg ICD-10 – 6 tygodni) po urodzeniu dziecka. Smutek poporodowy (baby blues) to inny powszechnie występujący stan w okresie poporodowym, który dotyczy ok. 80-90% kobiet, a objawy (tj. przygnębienie, płaczliwość, poczucie bezradności) pojawiają się kilka dni po urodzeniu dziecka i samoograniczają się. Należy jednak podkreślić, że baby blues jest czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia poważniejszych zaburzeń psychicznych – PPD oraz psychozy poporodowej.

Objawy PPD, takie jak smutek, anhedonia, przewlekłe zmęczenie, problemy ze snem czy zmiana apetytu, mogą być często niedostrzegane przez najbliższe otoczenie pacjentki. U kobiet z omawianym zespołem zauważono również symptomy specyficzne dla depresji okołoporodowej: smutek i przygnębienie są mniej nasilone, występują zazwyczaj pod koniec dnia, matka odczuwa trudności w opiece nad nowo narodzonym dzieckiem. Towarzyszy temu silny lęk przybierający postać natrętnych myśli dotyczących jego skrzywdzenia. U kobiet z PPD stwierdza się zwiększoną drażliwość, płaczliwość, niską samoocenę i labilność nastroju.

Narzędziem przesiewowym przydatnym w diagnostyce może być Edynburska Skala Depresji Poporodowej (EPDS – Edinburgh Postnatal Depression Scale).

Czynniki ryzyka

Aktualnie nie jest znany dokładny mechanizm patofizjologiczny PPD, dlatego szczególnie istotne wydaje się badanie czynników ryzyka tego schorzenia. Ma to kluczowe znaczenie w celu wdrożenia wczesnych interwencji i zapobiegania jego szkodliwym konsekwencjom. Analizując czynniki ryzyka PPD, najczęściej identyfikuje się psychospołeczne uwarunkowania, takie jak niski poziom wsparcia społecznego, niski status ekonomiczny, przemoc domowa, nieplanowana ciąża, niezadowolenie partnera, nadużywanie substancji psychoaktywnych (obecnie lub w przeszłości), zaburzenia snu czy wcześniej przebyty epizod depresji³.

Na podstawie analizy dotychczasowych prac oceniających wpływ przewlekłych chorób somatycznych i powikłań ginekologicznych na występowanie PPD w niniejszym artykule zostały zgromadzone i omówione potencjalnie istotne somatyczne czynniki ryzyka rozw...