Na początku XX w. szwajcarski psychiatra Eugen Bleuler w swoich publikacjach naukowych wyróżnił cztery podstawowe objawy schizofrenii (tzw. objawy osiowe). Należały do nich: zaburzenia asocjacji, zaburzenia afektu, ambiwalencja i autyzm. W kolejnych latach podjęto próbę wyodrębnienia i nadania osobnych pozycji nozograficznych różnym jednostkom chorobowym, które do tej pory były zaliczane do schizofrenii. Od tego czasu trwa dyskusja, czy schizofrenia jest jedną jednostką chorobową, czy też jest to grupa stanów chorobowych o różnym obrazie i przebiegu klinicznym. Szacuje się, że schizofrenia może dotyczyć ok. 0,5% ludzi na świecie, a ryzyko zachorowania w ciągu całego życia wynosi ok. 1%.

Do tej pory nie wyszczególniono konkretnej przyczyny schizofrenii. Na poziomie neurochemicznym istotne znaczenie przypisuje się wpływowi dopaminy na ośrodkowy układ nerwowy. Zgodnie z pierwszą teorią dopaminową agoniści dopaminy mogą wyzwalać, a nawet nasilać, objawy psychotyczne. Z kolei antagoniści wywierają efekt leczniczy. Według nowszych wersji hipotezy dopaminowej aktywność dopaminy u pacjentów chorujących na schizofrenię jest niższa w okolicy czołowej (możliwa przyczyna dysfunkcji poznawczych), a w zakresie układu limbicznego i struktur podkorowych może być przyczyną objawów wytwórczych.

Co ciekawe, wprowadzenie klozapiny i innych atypowych leków przeciwpsychotycznych (antagonistów dopaminy oraz serotoniny) zwróciło uwagę naukowców na udział zaburzeń serotoninergicznych w patogenezie schizofrenii. W minionych latach dowiedziono, że u osób z tym schorzeniem występuje zmiana gęstości receptorów 5-HT_2A (serotoninowych) oraz transportera 5-HT₂ w korze czołowej.

Leki przeciwpsychotyczne

Wybór leku przeciwpsychotycznego w leczeniu pierwszego i kolejnych epizodów schizofrenii zależy od obrazu klinicznego, stanu zdrowia oraz indywidualnych potrzeb chorego. Ze względu na mechanizm receptorowy przyjmuje się podział na leki klasyczne, II oraz III generacji.

W przypadku leków przeciwpsychotycznych „klasycznych” wyróżniamy takie grupy, jak pochodne fenotiazyny (np. lewomepromazyna, perazyna, promazyna), tioksanteny (np. chloroprotyksen, flupentyksol, zuklopentyksol) oraz butyrofenony (np. haloperydol)....