prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy!

Psychiatria to jedna z najdynamiczniej rozwijających się dziedzin medycznych, która coraz częściej łączy siły z innymi specjalizacjami, tworząc przestrzeń do szerokiej współpracy interdyscyplinarnej. Wzrost świadomości dotyczącej powiązań w tym zakresie sprawia, że staje się ona coraz bardziej zintegrowana z innymi dziedzinami, co pozwala na skuteczniejsze diagnozowanie, leczenie i profilaktykę wielu problemów zdrowotnych. Przykłady niektórych z nich znajdą Państwo w bieżącym wydaniu naszego czasopisma.

Głównym tematem kwietniowego numeru „Psychiatrii po Dyplomie” jest artykuł przedstawiający znaczenie pomocy psychologicznej dla rodzin osób dotkniętych chorobą onkologiczną. Jak wiadomo, choroba nowotworowa to nie tylko wyzwanie dla pacjenta, lecz także doświadczenie, które wpływa na cały system rodzinny. Autorzy tekstu na ten temat – mgr psych. Joanna Zapała, dr n. społ. Natalia Ulaniecka oraz mgr psych. Jan Gruszka – przedstawiają formy wsparcia psychologicznego dla bliskich pacjentów onkologicznych oraz wskazują, jakie podejścia terapeutyczne można zastosować w tym zakresie. Pokazują również, jak pomoc psychologiczna może usprawniać komunikację w rodzinie, redukować obciążenia emocjonalne i wspierać proces przystosowywania się do nowej, trudnej sytuacji życiowej.

W bieżącym numerze przyjrzymy się także zagadnieniu filmoterapii. Dr n. med. i n. o zdr. Armen Mekhakyan udowadnia, że praca z filmem może być narzędziem terapeutycznym. Autor prezentuje m.in. badania własne, których celem była ocena skuteczności filmoterapii w redukcji poziomu lęku, poprawie samooceny i we wzroście subiektywnej oceny jakości życia pacjentów, oraz opisuje, jakie niebezpieczeństwa i wyzwania mogą się wiązać z tym rodzajem terapii.

W kolejnym artykule poruszono problematykę menopauzy u kobiet z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD – autism spectrum disorders). Autorki – dr n. med. Agnieszka Rynkiewicz, Paulina Pudło, Aleksandra Straś i dr hab. n. med. Ewa Ferensztajn-Rochowiak – trafnie zauważają, że objawy menopauzy w tej grupie pacjentek bywają często silniejsze i trudniejsze do zdiagnozowania, ponieważ nakładają się na cechy autystyczne lub współistniejące zaburzenia. W związku z tym wyzwaniem staje się nie tylko edukacja personelu medycznego, lecz także usunięcie barier w dostępie do opieki, które mogą wynikać z trudności w komunikacji oraz specyficznych potrzeb kobiet z ASD.

Zachęcam również do lektury artykułu dr. hab. n. med. Przemysława Pacana, prof. UR, w którym opisano dwa zaburzenia mające destrukcyjny wpływ na paznokcie – onychofagię i onychotillomanię. Jako psychiatrzy spotykamy się z nimi niezbyt często, a jeszcze rzadziej zdarza się nam je leczyć, warto jednak mieć świadomość ich istnienia. Artykuł jest tym bardziej cenny, że wiedza na ten temat (zwłaszcza w przypadku onychotillomanii) okazuje się niezwykle ograniczona.

Niebezpieczne narastanie samotności w warunkach dokonującego się przełomu cywilizacyjnego, w tym rozwoju sztucznej inteligencji i technologii cyfrowych, jest przedmiotem artykułu prof. dr hab. n. ekon. Elżbiety Mączyńskiej. Z uwagi na reprezentowaną dziedzinę autorka skupia się przede wszystkim na ekonomicznych następstwach narastającego syndromu samotności, w powiązaniu z zagadnieniami dotyczącymi sektora ochrony zdrowia.

W dalszej części numeru dr n. med. Wojciech Oronowicz-Jaśkowiak wskazuje, jakim wyzwaniem dla psychiatrii sądowej jest nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przestępczości seksualnej. W artykule opisano kwestie związane z obowiązkową oceną stopnia prawdopodobieństwa ponownego popełnienia przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego, dokonywaną przez zespół specjalistów w składzie: dwóch psychiatrów oraz psycholog seksuolog lub lekarz seksuolog. Scharakteryzowano także narzędzia wykorzystywane w tym celu. Bardzo interesujący tekst, serdecznie zapraszam do lektury.

Zachęcam również do zapoznania się z pracą poświęconą farmakoterapii depresji lekoopornej (TRD – treatment-resistant depression) ketaminą i esketaminą. Lek. Jan Puchowski w sposób przejrzysty i ciekawy przedstawia istotne wyzwania w praktyce klinicznej związane z TRD. Zwraca uwagę zarówno na korzyści, jak i środki ostrożności, które należy zachować w przypadku stosowania ketaminy i esketaminy w leczeniu tego schorzenia.

W aktualnym wydaniu dr n. biomed. Joanna Michalina Jurek dzieli się z Czytelnikami pozytywnym zdziwieniem w psychiatrii. Autorka zachęca do przyjrzenia się, w jaki sposób to, co jemy, wpływa na nasze samopoczucie. Opisuje psychobiotyki oraz ich rolę we wspieraniu zdrowia psychicznego, co jest według mnie niezwykle interesującym tematem.

Artykuły zawarte w kwietniowym numerze stanowią cenne źródło wiedzy i nowatorskich perspektyw dla specjalistów oraz wszystkich osób zainteresowanych tematyką zdrowia psychicznego. Dzięki podjęciu bardzo zróżnicowanych zagadnień wymienione prace służą nie tylko poszerzeniu wiadomości, lecz także inspirują do dalszych refleksji na tematy związane z psychiatrią, psychologią oraz innymi dziedzinami medycyny.

Po zapoznaniu się ze wszystkimi tekstami zachęcam Państwa również do sprawdzenia swojej wiedzy w programie edukacyjnym.

Życzę przyjemnej lektury w oczekiwaniu na pełen rozkwit rozpoczynającej się właśnie wiosny.