Zaburzenia odżywiania stanowią poważny problem zdrowia publicznego, który w ostatnich dziesięcioleciach nabrał krytycznego znaczenia epidemiologicznego. Wzrost częstości ich występowania jest obserwowany zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się, co budzi rosnące zainteresowanie środowisk medycznych oraz instytucji odpowiedzialnych za politykę zdrowotną. Zaburzenia te obejmują szerokie spektrum nieadaptacyjnych wzorców zachowań żywieniowych i postaw wobec jedzenia, prowadzących do istotnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego, psychicznego i funkcjonowania społecznego jednostek.

Do najlepiej sklasyfikowanych i poznanych jednostek chorobowych należą: jadłowstręt psychiczny (AN – anorexia nervosa), żarłoczność psychiczna (BN – bulimia nervosa), zespół napadowego objadania się (BED – binge eating disorder), zaburzenie polegające na unikaniu lub ograniczaniu przyjmowania pokarmów (ARFID – avoidant/restrictive food intake disorder). Jednocześnie należy podkreślić istnienie szerokiej grupy zaburzeń nieujętych w obowiązujących systemach klasyfikacyjnych (amerykańskim podręczniku diagnostycznym i statystycznym zaburzeń psychicznych – DSM-5, europejskich międzynarodowych klasyfikacjach chorób – ICD-10 i -11). Ich krytyczne znaczenie wynika z rosnącego w ostatnich latach występowania oraz obecności licznych powikłań somatycznych i psychicznych.

Przykładem takiego zaburzenia jest ortoreksja. Termin został wprowadzony przez Stevena Bratmana w latach 90. XX w. Określa on nadmierne zainteresowanie i dezadaptacyjne zachowania związane ze zdrową żywnością, które mogą prowadzić do ilościowego i jakościowego niedożywienia, a w konsekwencji stanowić poważne zagrożenie zdrowia lub nawet życia pacjenta.

Kryteria diagnostyczne

Nazwa „ortoreksja” (ON – orthorexia nervosa) pochodzi od greckich słów „orthos” (właściwy) i „orexis” (apetyt). Termin ten odnosi się do nadmiernej koncentracji na spożywaniu wyłącznie żywności postrzeganej jako potencjalnie „czysta” lub „zdrowa”, co skutkuje istotnym upośledzeniem funkcjonowania psychospołecznego oraz prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Stan ten charakteryzuje się sztywnym reżimem dietetycznym i rygorystycznym unikaniem żywności uważanej za niezdrową lub pozbawioną wartości odżywczych. Osoby z ON są zainteresowane przede wszystkim jakością, a nie ilością spożywanego jedzenia, poś...