prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy!

Oddajemy w Wasze ręce ostatni w tym roku, grudniowy numer „Psychiatrii po Dyplomie” – numer szczególny, bo zamykający kolejny etap naszej wspólnej pracy, namysłu i dyskusji nad zjawiskami, które kształtują współczesną psychiatrię. Każde podsumowanie niesie ze sobą zarówno refleksję, jak i poczucie odpowiedzialności za to, jakie treści przekazujemy Państwu do wykorzystania w codziennej praktyce. Wierzę, że zawarte w tym wydaniu artykuły poszerzą perspektywę, skłonią do zadawania pytań i zainspirują do dalszego rozwoju zawodowego.

Wydanie otwiera dział Pozytywne zdziwienie w psychiatrii, w którym lek. Bartłomiej Borawski dzieli się refleksją na temat istotnych powiązań pomiędzy zdrowiem psychicznym i fizycznym. To ważne zagadnienie, które często poruszamy na naszych łamach, podkreślając, że sfery psyche i soma są ze sobą ściśle połączone. Autor opisuje ten temat w kontekście – nieco subiektywnego, jak na felieton naukowy przystało – przeglądu piśmiennictwa oraz tegorocznego raportu Lancet Psychiatry Physical Health Commission.

W grudniowym wydaniu „Psychiatrii po Dyplomie” dr n. med. Katarzyna Wachowska prezentuje szerokie i praktyczne ujęcie trudności terapeutycznych związanych ze stosowaniem leków przeciwpsychotycznych w formie iniekcji długo działających (LAI – long acting injection). Ten obszar farmakoterapii w ostatnich latach rozwija się bardzo dynamicznie, rodząc zarazem wiele pytań dotyczących wyboru preparatów, pracy nad adherencją oraz długofalowego monitorowania leczenia. Artykuł poruszający te zagadnienia – z uwagi na aktualność i znaczenie dla praktyki – został wytypowany jako temat numeru.

W dziale Zaburzenia odżywiania mgr psych. Katarzyna Żyłowska i prof. dr hab. n. med. Łukasz Święcicki przedstawiają rekomendacje American Psychiatric Association dotyczące diagnostyki i leczenia anoreksji oraz bulimii. Zaburzenia odżywiania stanowią jedno z najpoważniejszych wyzwań współczesnej psychiatrii, a ich wzrastająca częstość – zwłaszcza wśród młodych pacjentów – wymaga szczególnej czujności diagnostycznej i znajomości najbardziej aktualnych wytycznych. Autorzy w przystępny sposób analizują zarówno podstawowe założenia terapeutyczne, jak i niuanse praktyczne.

W dziale Psyche/Soma prof. dr hab. n. med. Adam Stępień przedstawia aktualny przegląd wiedzy dotyczącej współwystępowania zaburzeń psychiatrycznych u osób chorujących na migrenę. To temat o dużej doniosłości klinicznej – interdyscyplinarne spojrzenie staje się tu warunkiem skutecznej pomocy pacjentowi.

W sekcji Praktyka kliniczna Rafał Bieś opisuje istotne zagadnienia związane z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD – attention deficit hyperactivity disorder) u dorosłych. Dynamiczny wzrost liczby pacjentów zgłaszających się z tym problemem oraz ewoluujące standardy diagnostyczne czynią ten tekst szczególnie przydatnym. Autor wskazuje najczęstsze pułapki diagnostyczne oraz przedstawia podejścia terapeutyczne, które pozwalają poprawić efektywność leczenia.

Artykuł dr. n. med. Wojciecha Oronowicza-Jaśkowiaka, zamieszczony w dziale Seksuologia, podejmuje zagadnienie seksualności w epoce cyfrowej. Analiza różnicy między deklaracjami a rzeczywistymi danymi ujawnia interesujące trendy społeczne, wskazuje również na wyzwania, z którymi coraz częściej spotykamy się w gabinetach.

Zagadnienia prawne, obecne w codziennej praktyce każdego psychiatry, omawia dr hab. n. med. Grzegorz Opielak w artykule dotyczącym wątpliwości związanych ze stosowaniem przymusu bezpośredniego. Rzetelne i przejrzyste przedstawienie tej kwestii może stanowić cenne wsparcie w sytuacjach trudnych i obarczonych wysoką odpowiedzialnością.

W cyklu Per aspera ad astra mgr psych. Teresa Staszak-Węglarz i mgr psych. Monika Uchacz analizują raport „Koszty samotności w Polsce”, przyglądając się temu zjawisku jako wyzwaniu cywilizacyjnemu o narastającym znaczeniu zdrowotnym, społecznym i ekonomicznym. To tekst, który zachęca do myślenia o psychiatrii w szerokiej perspektywie – jako dziedzinie dotykającej nie tylko problemów jednostki, lecz także struktur społecznych.

Numer zamyka Program edukacyjny, tradycyjnie przygotowany przez autorów poszczególnych artykułów, pozwalający ocenić stopień przyswojenia zawartych w nich informacji.

Korzystając ze szczególnej okazji, jaką niesie ostatnie tegoroczne wydanie, pragnę życzyć Państwu pełnych spokoju, bliskości i nadziei Świąt Bożego Narodzenia. Niech ten szczególny czas będzie okazją do zasłużonego odpoczynku, uważnych spotkań w gronie najbliższych i głębokiej refleksji, na którą często brakuje przestrzeni w natłoku codziennych obowiązków. Niech Nowy Rok obdarzy Państwa zdrowiem, siłą do pokonywania wszelkich wyzwań i satysfakcją płynącą z pracy z drugim człowiekiem. Życzę, by przyniósł on Państwu wiele inspiracji, nowych możliwości oraz sukcesów w realizacji podejmowanych działań.