Szanowni Państwo,

prof. dr hab. n. med.
Tomasz Hryniewiecki

Kolejny numer „Stanów Nagłych po Dyplomie” – pierwszy nowego tomu – to jak zwykle doskonała okazja, by poruszyć interesujące tematy. W aktualnym znajdziecie Państwo artykuły z zakresu neurologii (nagły niedowład kończyn dolnych), okulistyki (ciało obce w gałce ocznej), a także ginekologii (przetoka pęcherzowo-pochwowa). Kolejne dwa teksty mają charakter ciekawych opisów przypadków z obszernym omówieniem postępowania. Szczególną uwagę chciałem tym razem zwrócić na artykuł omawiający możliwości leczenia zapalenia płuc.

Wirus SARS-CoV-2 z różnym nasileniem jest z nami obecny od ponad 3 lat. Doświadczenia pandemii spowodowały, że zagadnienia związane z rozpoznawaniem i leczeniem zapalenia płuc stały się powszechnym problemem, z którym musieli mierzyć się lekarze o różnych specjalizacjach, również zabiegowych. Dzięki tym doświadczeniom wiedza na temat postępowania u pacjentów z zapaleniem płuc i często związaną z nim niewydolnością oddechową stała się, jak sądzę, bardziej powszechna. Należy mieć nadzieję, że czasy największego nasilenia pandemii minęły bezpowrotnie i powinniśmy się przygotować do realiów, które istniały, zanim się pojawiła. Pamiętajmy, że leczenie zapalenia płuc jest tym skuteczniejsze, im zostanie szybciej podjęte.

Autorka artykułu przedstawia klasyczne podejście z podziałem zapalenia płuc na pozaszpitalne i szpitalne. Jak podkreśla, rozróżnienie to jest szczególnie istotne z perspektywy leczenia, które należy zastosować. W swoim artykule porusza przede wszystkim zagadnienia związane z pozaszpitalnym zapaleniem płuc, jego leczeniem i monitorowaniem. Podkreślenia wymaga sugerowana antybiotykoterapia opierająca się na amoksycylinie, amoksycylinie z kwasem klawulanowym lub na antybiotykach makrolidowych. W wytycznych Europejskiego Towarzystwa Chorób Płuc z 2017 r. dotyczących przypadku szpitalnego, a także związanego z respiratoroterapią zapalenia płuc o niskim ryzyku oporności drobnoustrojów zaleca się rozpoczęcie leczenia empirycznego od antybiotyków stosowanych parenteralnie (ertapenemu, ceftriaksonu, cefotaksymu) lub dostępnych także doustnie fluorochinolonów (moksyfloksacyny lub lewofloksacyny). W sytuacji wysokiego ryzyka oporności lub wstrząsu septycznego wskazane jest stosowanie antybiotykoterapii szerokospektralnej obejmującej Pseudomonas aeruginosa i bakterie wytwarzające β-laktamazy o rozszerzonym spektrum substratowym.

Niewątpliwie dla chorych korzystniejsze jest leczenie w warunkach domowych, jednak z medycznego punktu widzenia niezwykle ważna jest umiejętność rozpoznania objawów wskazujących na konieczność skierowania pacjenta na leczenie szpitalne. Równie ważna jest umiejętność rozpoznania cech wskazujących na niepowodzenie terapii, co może sugerować atypową etiologię lub występowanie powikłań. Autorka artykułu przypomina również o konieczności uwzględnienia gruźlicy w diagnostyce różnicowej, co bez wątpienia ma istotne znaczenie w związku z wojną toczącą się na Ukrainie i ze znaczną liczbą uchodźców przybywających do naszego kraju.

Przed nami kolejny rok – oby był spokojny i pomyślny, czego życzę Państwu, łącznie z czerpaniem przyjemności z lektury niniejszego numeru.