Oferta prenumeraty dla młodych lekarzy - wiedza, punkty edukacyjne i archiwum online w niższej cenie! Sprawdź >
Farmakologia
Interakcje leków stosowanych w medycynie ratunkowej – problem powszechny i często lekceważony
dr hab. n. med. Jarosław Woroń
- W niniejszym artykule omówiono najczęstsze interakcje leków stosowanych w medycynie ratunkowej, a także takie, które z uwagi na występowanie powikłań wywołują konieczność interwencji terapeutycznej, nierzadko na szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR). Problem zilustrowano dwoma przypadkami klinicznymi
Niepożądane działania leków oraz niekorzystne interakcje między nimi plasują się w pierwszej dziesiątce przyczyn zgonów. Według światowych statystyk z tymi działaniami o różnym obrazie klinicznym jest związanych 10-15% hospitalizacji, a 5-9% (w zależności od danego państwa) kosztów szpitalnych to wartość terapii chorób polekowych1.
Przypadek 1
U mężczyzny, lat 64, wystąpił krwiomocz w drugim dniu stosowania doustnej klarytromycyny (500 mg 2 × dziennie), którą przepisał mu lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) z uwagi na zdiagnozowane zapalenie oskrzeli. Rozpoznano u niego ponadto: nadciśnienie tętnicze, dyslipidemię, zakrzepicę żył głębokich, łagodny przerost gruczołu krokowego.
Pacjent przyjmował następujące leki:
- telmisartan/indapamid (80/2,5 mg)
- atorwastatyna/ezetymib (40/10 mg)
- rywaroksaban (20 mg)
- wyciąg z ostropestu plamistego (150 mg 3 × dziennie)
- tamsulozyna SR (0,4 mg).
Rywaroksaban jest lekiem metabolizowanym przez cytochrom CYP3A4 i transportowanym przez P-glikoproteinę (P-gp). Zastosowanie klarytromycyny, która hamuje CYP3A4, oraz P-gp doprowadziło do zwiększenia stężenia rywaroksabanu. Co więcej, jednoczesne przyjmowanie atorwastatyny i wyciągu z ostropestu plamistego również eskalowało stężenie klarytromycyny i rywaroksabanu.
W przypadku tego pacjenta klarytromycyna była nieprawidłowym wyborem z uwagi na wysokie ryzyko interakcji farmakokinetycznych. W grupie makrolidów takie ryzyko nie ma znaczenia klinicznego, gdy chory otrzymuje roksytromycynę lub spiramycynę.
Przypadek 2
U kobiety, lat 58, wystąpiły komorowe zaburzenia rytmu serca (migotanie przedsionków). W wywiadzie: niewydolność serca, bezsenność. Podejrzewano związek przyczynowo-skutkowy między stosowaną przez pacjentkę farmakoterapią a powstałymi powikłaniami.
Chora przyjmowała następujące leki:
- amiodaron (200 mg)
- digoksyna (0,1 mg) – do kontroli rytmu
- metoprolol zok (50 mg 2 × dziennie)
- apiksaban ( 5 mg 2 × dziennie)
- zofenopryl (7,5 mg)
- eplerenon (50 mg/24 godz.)
- hydroksyzyna (50 mg na noc).
W tym przypadku doszło do interakcji lekowej polegającej na sumowaniu działań niepożądanych – torsadogenności. Wynikała ona z jednoczesnego podawania amiodaronu, digoksyny i hydroksyzyny. Zgodnie z aktualnie obowiązującym komunikatem bezpieczeństw...
