Kiedy należy usunąć protezy ze względu na bezpieczeństwo pacjenta lub powstawanie artefaktów

Nowoczesne techniki obrazowania stosowane w diagnostyce medycznej poza niewątpliwymi korzyściami rodzą nowe problemy w sytuacjach z pozoru niezwiązanych z ich podstawowym celem. Pacjenci stomatologiczni poddawani leczeniu protetycznemu lub implantoprotetycznemu coraz częściej zadają pytanie, czy zastosowane leczenie pozwoli na wykonanie badania za pomocą rezonansu magnetycznego (MR). Na forach internetowych można znaleźć wiele wątków dotyczących tego problemu. Nawet lekarze radiolodzy nie są często w stanie jednoznacznie udzielić wiążącej odpowiedzi.

Jak to działa

Aby wyjaśnić, skąd biorą się obawy pacjentów, należy wytłumaczyć zasadę działania rezonansu magnetycznego. Podstawową informacją jest to, że podczas diagnozowania nie są używane promienie rentgenowskie. Badanie wykorzystuje zjawisko magnetycznego rezonansu jądrowego. Polega ono na tym, że atomy w polu magnetycznym absorbują i reemitują promieniowanie elektromagnetyczne. Ma ono specyficzną częstotliwość rezonansową zależną od natężenia pola magnetycznego i magnetycznych właściwości izotopów pierwiastków. Zjawisko występuje w atomach pierwiastków zawierających nieparzystą liczbę protonów lub neutronów, czyli mających niezerowy spin. Takim pierwiastkiem jest np. wodór obecny w każdej cząsteczce wody. Dlatego można – w dużym uproszczeniu – uznać, że MR określa rozłożenie wody w organizmie. Nie jest to fizyczna jej detekcja, ale odpowiedź atomów wodoru umieszczonych w polu magnetycznym pobudzonych impulsem radiowym.

Spin atomu jest zjawiskiem kwantowym i dla naszego opisu interesuje nas to, że ma on określoną orientację (ryc. 1).

Jako że organizm składa się z wielu atomów, dla uproszczenia przebieg badania zostanie przedstawiony na przykładzie kilkunastu atomów.

Samo urządzenie podobne jest do tomografu komputerowego, natomiast wewnętrzna budowa jest zupełnie inna. Wewnątrz znajduje się tunel, w którym umieszcza się pacjenta, natomiast zamiast lampy RTG znajduje się potężny magnes nadprzewodzący, chłodzony ciekłym helem, ułożone w trzech prostopadłych kierunkach magnesy gradientowe oraz nadajniki i odbiorniki fal radiowych (ryc. 2).

Główny magnes wytwarza pole magnetyczne o natężeniu do 3 tesli (100 000 razy większe niż Ziemi), przy czym należy zaznaczyć, że jest ono obojętne dla badanego pacjenta. W tak silnym polu magnetycznym atomy orientują swoje spiny wzdłuż jego linii,...