Badania

Mikroflora śliny jako biomarker oceny ryzyka próchnicy we wczesnym dzieciństwie

Dr n. med. Agnieszka Machul-Żwirbla

Kierownik laboratorium mikrobiologicznego Prolab

Adres do korespondencji: Dr n. med. Agnieszka Machul-Żwirbla, Prolab Sp. z o.o., Sp. komandytowa, ul. Daliowa 4/8, 30-612 Kraków, tel. 12 625 20 00, 507 064 968, e-mail: machul@pro-lab.pl

Próchnica wczesnego dzieciństwa (ECC – early childhood caries) to obecność jednego lub więcej zębów mlecznych dotkniętych próchnicą, usuniętych z jej powodu lub wypełnionych u dzieci przed ukończeniem 6. r.ż. To wciąż powszechny problem zdrowotny w wielu krajach, obciążony wysokimi kosztami ekonomicznymi, społecznymi i zdrowotnymi. Wielu autorów uważa, że testy bakteriologiczne w kierunku wykrycia określonych drobnoustrojów w ślinie mają silny związek z oceną ryzyka próchnicy u małych dzieci. Dodatkowo obecność w ślinie pewnych biomolekuł (głównie białek) wpływa na żywotność mikroflory jamy ustnej. W pracy autorka dokonuje przeglądu doniesień na temat obecnych w ślinie mikroorganizmów mogących służyć jako biomarkery oceny ryzyka próchnicy wczesnego dzieciństwa.

Próchnica wczesnego dzieciństwa

Definicję ECC podały Towarzystwo Stomatologów Amerykańskich i Amerykańska Akademia Stomatologii Dziecięcej.[1] ECC dotyczy 23 proc. dzieci w wieku przedszkolnym w USA i ponad 60 proc. dzieci w Chinach.[2] Choroba charakteryzuje się niszczeniem tkanek zęba, na co mają wpływ różne czynniki:

  • socjodemograficzne (płeć męska, niski poziom wykształcenia rodziców, imigracja, młody wiek matki),
  • dietetyczne (długi okres karmienia piersią, wysokie spożycie cukru w niemowlęctwie, jedzenie i picie w nocy),
  • higieniczne (wiek rozpoczęcia szczotkowania zębów, nieużywanie past z fluorem, częstotliwość szczotkowania zębów),
  • związane z karmieniem butelką/piersią (rodzaj, długość i częstotliwość karmienia),
  • związane z mikroflorą (duża liczba próchnicogennych bakterii),
  • inne (długość snu dziecka, stan uzębienia matki, stosowanie leków obniżających wydzielanie śliny).[3]


Wszelkie oznaki próchnicy na powierzchniach gładkich zębów u dzieci poniżej 3. r.ż. są określane jako ostra postać ECC, czyli S-ECC (severe early childhood caries).

Znaczna część najnowszych badań koncentruje się na korelacji pomiędzy mikroflorą śliny a próchnicą wczesnego dzieciństwa. Badania przeprowadzone przez Parisotto i wsp. wykazały, że liczba paciorkowców Streptococcus mutans jest silnym wskaźnikiem ryzyka ECC.[4] Naukowcy wykazali także związek pomiędzy obecnością pałeczek kwasu mlekowego oraz Candida spp. a przyrostem próchnicy u małych dzieci.[5] Z uwagi na fakt, że wystąpienie próchnicy wczesnego dzieciństwa niesie ze sobą konsekwencje fizyczne, psychologiczne i emocjonalne, niezwykle ważne są odpowiednia profilaktyka oraz wczesna diagnoza, ułatwiające proces leczenia tej jednostki chorobowej.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ślina

Ślina to złożony płyn ustrojowy, który jest niezbędny do zachowania prawidłowego zdrowia jamy ustnej. Składa się z:

Mikroorganizmy jako biomarkery oceny ryzyka próchnicy we wczesnym dzieciństwie

Ślina stanowi łatwy do pobrania i przechowywania materiał diagnostyczny, który może być wykorzystywany w badaniu biomarkerów próchnicy zarówno u niemowląt, jak [...]

Podsumowanie

Ślina wszechstronnie oddziałuje na organizm człowieka. Niezwykle ważny jest jej wpływ na powstawanie próchnicy, a także rola w zabezpieczeniu zębów przed [...]
Do góry