Endodoncja

Właściwości i zastosowanie wybranych środków do płukania kanałów korzeniowych

lek dent. Zuzanna Antos-Marczak1
dr hab. n. med. Izabela Strużycka2

1Mazowieckie Centrum Stomatologii

2Zakład Stomatologii Zintegrowanej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Izabela Strużycka

e-mail: istruzycka@wum.edu.pl

  • Omówienie specyfiki leczenia endodontycznego – znaczenie dokładnego oczyszczenia, opracowania i wypełnienia kanałów korzeniowych
  • Przedstawienie charakterystyki dostępnych środków płuczących, ich zalet, wad oraz możliwości zastosowania

Podstawą sukcesu w leczeniu endodontycznym jest szczelne wypełnienie kanału korzeniowego. Zapewnia je odpowiednie przygotowanie, udrożnienie i dostateczne odkażenie, które eliminuje drobnoustroje i zapobiega ponownej kontaminacji. Taki efekt możemy osiągnąć drogą chemomechanicznego opracowania kanału korzeniowego. Wyłącznie mechaniczne opracowanie kanału nie zapewnia jego skutecznego oczyszczenia. Badania Petersa i wsp.1 wykazują, że po samym mechanicznym opracowaniu ścian kanału ok. 40-50% ich powierzchni pozostaje nietknięte narzędziem. Ze względu na skomplikowany kształt anatomiczny jam zębowych używane do udrożnienia narzędzia nie docierają do wszystkich miejsc. Dodatkowe kanały, delty czy cieśnie stanowią potencjalnie zainfekowane przestrzenie, gdzie mogą być obecne bakterie. Niektóre gatunki drobnoustrojów żyją również w głębi kanalików zębinowych. Dodatkowo podczas opracowania, niezależnie od techniki i użytych narzędzi, na ścianie kanału pozostaje warstwa zanieczyszczeń. Jest to tzw. warstwa mazista, która może być usunięta dzięki zastosowaniu odpowiednich środków płuczących. Składa się ona z:

  • opiłków zębiny
  • resztek bakterii i ich produktów metabolicznych
  • fragmentów metali z narzędzi kanałowych
  • resztek past lubrykujących2.

Jej pozostawienie w kanałach powoduje zmniejszenie szczelności wypełnienia kanałowego, gdyż uniemożliwia wnikanie uszczelniacza w głąb kanalików zębinowych3. Dodatkowo warstwa mazista kurczy się z upływem czasu, co prowadzi do powstawania wolnych przestrzeni i nieszczelności po wypełnieniu kanałów, a w efekcie do przecieku bakterii powodującego reinfekcję4. Dlatego niezbędne jest użycie substancji płuczących kanał podczas jego opracowywania. Zastosowanie roztworu soli fizjologicznej nie pozwala na uzyskanie zadowalającego wyniku, zapewnia jedynie oczyszczenie powierzchni w 20%5. Natomiast po użyciu samego podchlorynu pozytywny efekt odkażający uzyskano w 50%, a przy połączeniu podchlorynu z ultradźwiękami w 70%6. Sjogren i wsp.6 oraz Katebzadeh i wsp.7 udowodnili, że rokowanie zapaleń przyzębia wierzchołkowego z pozostawionymi żywymi bakteriami przed wypełnieniem kanału korzeniowego jest znacznie bardziej narażone na niepowodzenie. Dlatego tak ważne jest całkowite odkażenie kanału z drobnoustrojów przed ostatecznym zakończeniem leczenia.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Preparaty odkażające

Jest podstawowym środkiem stosowanym do dezynfekcji i usuwania nekrotycznej miazgi. Charakteryzuje go jasnożółty kolor i lekki zapach chloru, a pH waha się od 10,7 [...]

Związki chelatujące

Ich szczególną cechą jest łączenie się z zębinowymi jonami wapnia i ich wypłukiwanie, dzięki czemu są wykorzystywane w szczególności w wąskich i zobliterowanych kanałach. Związki chelatujące [...]

Lubrykanty, czyli preparaty naoliwiające, poślizgowe

Są to środki, których główny składnik stanowi gliceryna. Ich podstawowym zadaniem jest nadanie poślizgu narzędziom i zmniejszenie ryzyka ich zaklinowania lub złamania. [...]

Środki osuszające

Należą do nich:

Podsumowanie

Nie wynaleziono jak dotąd idealnego środka płuczącego, który by łączył wszystkie właściwości opisanych wyżej płynów. Dlatego w praktyce należy używać sekwencji roztworów, [...]

Do góry