Pacjent poszkodowany w następstwie świadczeń zdrowotnych udzielonych mu przez lekarza dentystę ma prawo do określonych roszczeń finansowych. Może ubiegać się o odszkodowanie, zadośćuczynienie, zaś w przypadku czasowej lub trwałej niezdolności do pracy – także o comiesięczną rentę. W przypadku pewnej części niezadowolonych pacjentów takie żądania wysuwane są w krótkim okresie od udzielenia świadczenia zdrowotnego (dni lub tygodnie liczone od ostatniej wizyty). Pokaźna liczba zgłaszanych roszczeń dotyczy jednak szkód powstałych w następstwie świadczeń udzielanych w dalszych odstępach czasu (miesiące, a nawet lata). W praktyce zdarza się, że niezadowoleni pacjenci lekarzy dentystów zgłaszają (ustnie lub pisemnie) określone problemy związane z wykonanym zabiegiem. Bywa, że są to wystąpienia dosyć emocjonalne, po przekazaniu których po stronie pacjenta zapada milczenie. Czy to oznacza, że darował sobie batalię z lekarzem? Czasami tak, choć równie prawdopodobne jest to, że świadomie (czasami za radą prawnika) zwleka z wystąpieniem na drogę prawną. Na szczęście dla medyków, ten okres niepewności nie może trwać bez końca. Należy pamiętać, że przepisy prawa przewidują określone terminy na formalne zgłoszenie przez pacjenta żądań finansowych. Po ich upływie dochodzenie roszczeń może okazać się bezskuteczne. Warto znać nie tylko same terminy przedawnienia roszczeń, ale również reguły ich obliczania oraz skutki prawne, które powodują w toczących się postepowaniach.

Na czym polega przedawnienie roszczeń majątkowych?

Zasadą ogólną polskiego prawa cywilnego jest to, iż roszczenia majątkowe ulegają po pewnym czasie przedawnieniu. Oznacza to, że z upływem określonego czasu osoba obowiązana może uchylić się od spełnienia obowiązku, który odpowiada treści roszczenia. Nie ulega wątpliwości, że roszczenia odszkodowawcze, przysługujące poszkodowanemu pacjentowi przeciwko lekarzowi – sprawcy szkody, także ulegają przedawnieniu. Przedawnienie powoduje niemożność skutecznego dochodzenia roszczenia, jeśli ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, podniesie zarzut przedawnienia (art. 117 § 2 Kodeksu cywilnego, dalej: k.c.). Jeżeli jednak dłużnik spełni świadczenie, mimo że roszczenie było przedawnione, to nie może domagać się zwrotu jako świadczenia nienależnego (art. 411 pkt 3 k.c.). Oznacza to, że jeżeli lekarz dentysta wypłaci pacjentowi określoną sumę tytułem odszkodowania lub zadośćuczynienia, mimo że roszczenie było przedawnione, nie będzie mógł skutecznie ubiegać się o zwrot wypłaconej kwoty. Przepisy o terminach przedawnienia mają charakter bezwzględnie obowiązujący, tzn. nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną pomiędzy stronami. Jeśli więc w regulaminie gabinetu lub umowie z pacjentem wprowadzono postanowienia skracające termin na dochodzenie przez pacjenta roszczeń wynikających ze szkód medycznych, takie uregulowania będą pozbawione mocy prawnej.