Najczęstszym powodem silnego bólu, który promieniuje do ucha, jest nieodwracalne, ostre zapalenie miazgi połączone z ostrym ropnym zapaleniem tkanek okołowierzchołkowych zębów trzonowych w żuchwie (lub występujące bez tego schorzenia).

Bóle uszu

Ból ucha (otalgia) to dolegliwości dotyczące bezpośrednio uszu lub stanowiące tzw. bóle udzielone z innych narządów¹.

Bóle wywołane zmianami patologicznymi w obrębie uszu mogą być spowodowane następującymi czynnikami (ryc. 1):

• urazami ucha i jego następstwami (trauma auris)
• stanami zapalnymi ucha zewnętrznego (otitis externa acuta)
• czyrakiem przewodu słuchowego zewnętrznego (furunculus meatus acustici externi)
• półpaścem usznym (herpes zoster oticus)
• korkiem woszczynowym (cerumen obturans)
• ciałem obcym (corpus alienum auriculae externae) zalegającym w przewodzie słuchowym zewnętrznym
• ostrym zapaleniem ucha środkowego (otitis media acuta)
• zaostrzeniem przewlekłego procesu zapalnego ucha środkowego (otitis media chronica exacerbata)
• nowotworem złośliwym ucha.

Należy pamiętać, że przewlekłe zapalenie ucha środkowego, przebiegające z nawet dużymi zmianami destrukcyjnymi w kości skroniowej, nie daje na ogół dolegliwości bólowych.

Chorzy m.in. z tego powodu niechętnie wyrażają zgodę na operację, mimo że w tej sytuacji powinna być bezwzględnie wykonana. Często też podczas bólu ucha zaleca się zakraplanie do ucha olejku kamforowego, co jest dużym błędem, ponieważ olejek może w trakcie stanu zapalnego błony bębenkowej (a tak się dzieje w ostrym zapaleniu ucha środkowego) doprowadzić do uszkodzenia błony i perforacji, która goi się trudniej niż wykonana klasycznym nacięciem.

Bóle uszu udzielone i powstałe w następstwie zmian patologicznych w obrębie odległych narządów mogą dotyczyć m.in.:

• jamy ustnej (zęby, ślinianki, wady zgryzu, języka)
• gardła (migdałki, w tym także gardłowy, nerwy: językowo-gardłowy, błędny)
• nosa i zatok przynosowych (zapalenia ostre i przewlekłe)
• krtani (nowotwory)
• zmian w odcinku szyjnym kręgosłupa (C2-C3)¹.

Bóle uszu mogą mieć różny charakter: od ostrych, zapalnych, tętniczych występujących okresowo lub w sposób ciągły do silnych, kłujących, promieniujących na okolice sąsiednich narządów (zęby, ślinianki, staw żuchwowy) i bardzo silnych wywołanych ne...