dr hab. n. med., dr n. hum. Sebastian Kłosek, prof. UM w Łodzi

Szanowni Państwo, rozpoczął się kolejny rok kalendarzowy, a wraz z nim na pewno pojawiły się nowe wyzwania i oczekiwania. Mam nadzieję, że wśród nich jest również myśl o interdyscyplinarnej opiece nad naszymi pacjentami.

W bieżącym numerze „Stomatologii po Dyplomie” proponujemy Państwu temat numeru związany z problemem gastroenterologicznym, jakim jest choroba Leśniowskego-Crohna, w przebiegu której stomatolog może się zetknąć z jej manifestacją w jamie ustnej. Przy występowaniu charakterystycznych dolegliwości jelitowych, a zwłaszcza ropni i przetok odkołoodbytniczych, zmiany w jamie ustnej, takie jak: polipowate przerosty błony śluzowej w przedsionku i trójkącie zatrzonowcowym, obrzęki warg, policzków i dziąseł, pobrukowanie błony śluzowej, ziarniniakowe zapalenie warg, przewlekłe owrzodzenia, zmiany aftopodobne z hiperplastyczym obrzeżem, zapalenie kątowe ust, zapalenie języka czy ropne przerostowe zapalenie jamy ustnej, nie są bardzo trudnym problemem diagnostycznym. Jednak lekarz stomatolog może być pierwszą osobą, która będzie rozwiązywała zagadkę objawów w jamie ustnej wyprzedzających na długo wystąpienie dolegliwości ogólnych w tej chorobie. W takich sytuacjach często można spotkać owrzodzenia aftopodobne i/lub nawracające oraz utrwalające się z czasem powiększenie warg. Szczególnie w przypadku tej ostatniej manifestacji, w diagnostyce różnicowej należy wziąć pod uwagę: urazy, obrzęki naczyniowe, zespół alergii jamy ustnej (OAS – oral allergy syndrome), reakcje polekowe, sarkoidozę, zapalenia gruczołowe warg, zespół Melkerssona-Rosenthala, ziarniniakowe zapalenia związane z zakażeniami, skrobiawicę, a także nowotwory. Współcześnie również częste bywają tzw. zmiany wokół ciała obcego wynikające z depozycji w wargach materiałów w trakcie zabiegów medycyny estetycznej. Szczególnie wart uwagi jest rzadki objaw występowania krost na błonie śluzowej jamy ustnej, któremu może towarzyszyć także manifestacja skórna. Patogeneza tego zjawiska nie jest do końca opisana, choć zaznacza się możliwość krzyżowej reakcji antygenów błony śluzowej i jelit z krążącymi przeciwciałami. Pojawienie się krost oraz zmian opisywanych w piśmiennictwie jako obraz „drogi ślimaka” powinno skłonić nas do przeprowadzenia wywiadu w kierunku nieswoistych zapaleń jelit. Bardzo często objaw ten występuje już w trakcie choroby, ale wówczas gdy jest ona niema lub dolegliwości są na tyle skąpe, że pacjent nie orientuje się w jej przebiegu. Podstawą leczenia jamy ustnej staje się włączenie odpowiedniego postępowania przez gastroenterologa po postawieniu diagnozy. Widać tu wyraźne akcenty położone na interdyscyplinarną współpracę.

Zachęcam Państwa także do zapoznania się z artykułem „Low-cost dental care – w poszukiwaniu alternatywy dla amalgamatu”. Jego autorzy zastanawiają się nad współczesnym zastępnikiem amalgamatu – materiału, który obok solidności spełniał jeszcze warunek niskiej ceny. Krótki przegląd wiedzy na temat materiałoznawstwa podanej w pigułce będzie na pewno dobrym sposobem na odświeżenie wiadomości z tego zakresu.

Publikujemy też opis problemu, z którym mierzą się autorzy artykułu „Wrodzony brak zawiązków zębów stałych jako wyzwanie współczesnej implantologii”, czyli znalezienia sposobu na efektywne poprawienie funkcji i estetyki układu stomatognatycznego, a co za tym idzie – również twarzy u pacjentów z hipodoncją spowodowaną wrodzonym brakiem zawiązków zębów.

Polecam Państwu lekturę artykułów z bieżącego numeru „Stomatologii po Dyplomie”, które, mam nadzieję, przyczynią się do przyjemnego i produktywnego zmagania się, w jak najbardziej pozytywnym aspekcie, z najnowszą wiedzą stomatologiczną. Jednocześnie składam Państwu najlepsze życzenia na cały nowy rok.